Małżonkowie mieszkali w jednym kraju, po rozwodzie jednak jedno z nich wyjechało do innego państwa. Które prawo będzie właściwe dla orzeczenia rozwodu i podziału majątku?

Przykład

Agnieszka Ł., obywatelka Polski w 2010 roku nabyła 80 ha ziemi oraz 15 ha jeziora. Dwa lata później poznała Rumuna Michai E., za którego w 2013 roku wyszła za mąż. Polka i Rumun zamieszkali w Bukareszcie. Po ślubie Agnieszka Ł. włączyła na mocy umowy prawo do nabytej nieruchomości do wspólnego majątku małżonków.

Po paru latach małżeństwo rozpadło się. W 2016 roku Agnieszka Ł. wróciła do rodzinnego Poznania. W tym samym roku przed Sądem Okręgowym w Poznaniu wystąpiła z pozwem o rozwód z Michai E.

Jakie prawo będzie właściwe do orzeczenia i czy polski są ma jurysdykcję w sprawie podziału majątku?

Wyżej opisaną sytuację reguluje art. 54 (2) oraz art. 51 Prawa Prywatnego Międzynarodowego (PrPrywM)

Z pozwem występuje Agnieszka Ł., obywatelka Polski, której miejscem zamieszkania jest Poznań. Pozwanym natomiast jest Michai E, Rumun, mieszkający w Bukareszcie.

W momencie wystąpienia z żądaniem rozwodu, Agnieszka Ł. nie mieszkała z małżonkiem w tym samym państwie. W takim przypadku stosuje się prawo państwa, w którym Polka i Rumun mieli ostatnio miejsce wspólnego zwykłego pobytu, jeżeli jedno z nich ma nadal to miejsce.

Dla rozwodu właściwe będzie prawo rumuńskie.

Art. 54 (2) PrPrywM: W razie braku wspólnego prawa ojczystego małżonków właściwe jest prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają w chwili żądania rozwiązania małżeństwa miejsce zamieszkania, a jeżeli małżonkowie nie mają w chwili żądania rozwiązania małżeństwa wspólnego miejsca zamieszkania – prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mieli ostatnio miejsce wspólnego zwykłego pobytu, jeżeli jedno z nich ma w nim nadal miejsce zwykłego pobytu.

Art. 51 PrPrywM: Stosunki osobiste i majątkowe między małżonkami podlegają każdoczesnemu wspólnemu prawu ojczystemu. W razie braku wspólnego prawa ojczystego stosuje się prawo państwa, w który oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania, a w razie braku miejsca zamieszkania w tym samym państwie - prawo państwa, w którym oboje małżonkowie mają miejsce zwykłego pobytu. Jeżeli małżonkowie nie mają miejsca zwykłego pobytu w tym samym państwie, stosuje się prawo państwa, z którym małżonkowie w inny sposób są wspólnie najściślej związani.