Osoba, która chce zmienić płeć w akcie urodzenia, nie musi pozywać swoich dzieci – uznał Sąd Najwyższy. Oznacza to, że w procesie o ustalenie płci metrykalnej konieczne jest tylko uczestnictwo rodziców.
Sprawa dotyczyła transseksualisty i ojca szóstki dzieci, który od kilku lat przechodzi terapię hormonalną. Po tym, jak rozwiódł się z żoną, wystąpił do sądu o formalną zmianę płci z męskiej na żeńską. Ponieważ w Polsce nie ma ustawy, która wprost regulowałaby tę procedurę, trzeba w takich przypadkach posiłkować się odpowiednimi przepisami kodeksu postępowania cywilnego, ale ich stosowanie w praktyce napotyka trudności. Poza sporem było to, że jest konieczne wytoczenie powództwa rodzicom. To oni figurują w akcie urodzenia i wyrok sankcjonujący zmianę płci wpływa na ich stosunki prawne z transseksualnym dzieckiem.
Sąd okręgowy, który rozpatrywał sprawę w I instancji, uznał jednak, że to za mało. Jego zdaniem transseksualista musi dodatkowo pozwać jeszcze szóstkę swoich dzieci. Ponieważ z niektórymi powód nie utrzymuje kontaktów i nie zna ich adresów, procedury nie udałoby się sfinalizować. Sąd apelacyjny zmienił jednak wyrok I instancji, podkreślając, że ustalenie płci rodzica nie wpływa na zakres praw rodzicielskich. Innymi słowy, prawa i obowiązki ojca i matki są takie same bez względu na to, czy w ich aktach urodzenia zostaną wprowadzone zmiany. A to oznacza, że dzieci nie mają interesu prawnego w tym, aby uczestniczyć w sprawie o ustalenie płci.
Skargę kasacyjną od orzeczenia sądu apelacyjnego wniósł prokurator regionalny, który przekonywał m.in., że dziecko ma prawo oczekiwać, iż w rolach ojca i matki pozostaną osoby o określonej płci. Sąd Najwyższy nie zgodził się z jego argumentacją i uznał, że osoba transpłciowa musi pozwać jedynie swoich rodziców, aby formalnie dochować zasady dwustronności procesu. W opinii SN dzieci transseksualisty nie mają związku z przedmiotem procesu, gdyż jest nim prawo do płci ich rodzica, a nie stosunki rodzicielstwa.
ORZECZNICTWO
Wyrok SN z 10 stycznia 2019 r., sygn. akt II CSK 371/18
