Osoby, które zapomniały zwrócić pożyczoną lekturę do biblioteki, mogły do tej pory zostać za to ukarane nawet 10 lat po jej wypożyczeniu. Zmiana przepisów skróciła czas przedawnienia roszczeń o cztery lata
– Oczywiście w miejskich bibliotekach w Łodzi problem dłużników istnieje i stanowi uszczerbek w zasobach finansowych oraz generuje dodatkowe koszty wysyłania monitów do czytelników. Najstarsze zobowiązania wobec naszych bibliotek pochodzą jednak z 2014 r., zatem nowelizacja nie zmieni znacząco sytuacji – mówi Grzegorz Gawlik z łódzkiego magistratu.
Jednak te biblioteki, które przez okres co najmniej sześciu ostatnich lat nie wyegzekwowały od nierzetelnych czytelników zwrotu książek i kary za ich przetrzymywanie, obecnie nie mają już podstawy prawnej, by wszcząć windykację. A wszystko za sprawą znowelizowanego art. 118 kodeksu cywilnego, który obowiązuje od 9 lipca. Zgodnie z nim, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia roszczeń wynosi sześć lat zamiast dotychczasowych 10 lat.
Bibliotekarzom w egzekwowaniu terminowego zwrotu książek pomagają nowoczesne rozwiązania. I tak placówka na warszawskim Ursynowie już na pięć dni przed upływem okresu wypożyczenia wysyła do czytelnika przypominające e-maile lub SMS. – To znacznie ograniczyło skalę zaległości. Teraz odnotowujemy, że wśród użytkowników jest ok. 6 proc. przetrzymujących książki. Jednak większość z nich spóźnia się ze zwrotem nie więcej niż trzy miesiące – tłumaczy zastępca burmistrza dzielnicy Łukasz Ciołko ze stowarzyszenia Projekt Ursynów. Dodaje, że w stosunku do najbardziej opornych, wieloletnich dłużników raz na jakiś czas uruchamiany jest system windykacji.
Z budżetu partycypacyjnego Ursynów sfinansował też zainstalowanie biblioboxu – urządzenia umożliwiającego zwroty książek poza godzinami otwarcia biblioteki. To proste urządzenie w formie dużej skrzynki, do której można włożyć książkę czy też płytę DVD. Następnie każdego dnia pracy bibliotekarz wyjmuje książki z urządzenia i odnotowuje w systemie ich zwrot, np. po numerze kodu kreskowego naklejonego na wolumin. – Początkowy okres funkcjonowania biblioboxu oceniamy pozytywnie. Biblioteka, przy której ustawiliśmy urządzenie, odnotowała spadek nieterminowo przetrzymanych książek – wyjaśnia Ciołko.
Podstawa prawna:
Art. 118 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).