Wierzyciele nie będą musieli głosować w grupach, co usprawni postępowanie. Pracownicy upadłego mogą przystąpić do układu i zrezygnować z części wierzytelności i odsetek. Gdy zobowiązania nie przekroczą 10 proc. majątku, można wszcząć postępowanie naprawcze.
Sejm przyjął poprawki Senatu i uchwalił 6 marca ustawę o zmianie ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym. Wprowadzono 150 zmian przepisów. Są one korzystne dla zadłużonych przedsiębiorców, ale jednocześnie chronią interesy wierzycieli. Rozszerzono przede wszystkim możliwość prowadzenia postępowania naprawczego oraz usprawniono procedurę zawierania układu w postępowaniu upadłościowym. Ułatwi to zadłużonym przedsiębiorcom uratowanie firmy przed likwidacją.

Bez głosowania w grupach

Dla zadłużonych przedsiębiorców korzystne jest szybkie zakończenie postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu z wierzycielami. Układ obejmie tylko wierzytelności, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości dłużnika. Teraz zawarcie układu będzie szybsze, ponieważ nowa procedura przewiduje odstąpienie od zasady głosowania w grupach przez wierzycieli. Sposób głosowania zależeć ma od decyzji sędziego komisarza. Może on postanowić, po zatwierdzeniu listy wierzytelności, że wierzyciele będą głosowali w grupach obejmujących poszczególne kategorie interesów. Gdy zadecyduje o podziale na grupy, to wówczas zostaną sporządzone odrębne listy wierzycieli uprawnionych do głosowania, które obejmą poszczególne kategorie interesów.
Będzie pięć grup zamiast obecnie istniejących czterech. Pierwsza obejmie wierzycieli, którym przysługują należności ze stosunku pracy, pod warunkiem że wyrazili zgodę na objęcie ich układem.
W drugiej grupie będą rolnicy, którym przysługują wierzytelności z tytułu umów o dostarczenie produktów z własnego gospodarstwa rolnego, a w trzeciej wierzyciele, którzy mają wierzytelności zabezpieczone na składnikach majątku upadłego hipoteką, zastawem rejestrowym, zastawem, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, a także przez przeniesienie na wierzyciela własności rzeczy, wierzytelności albo innego prawa i którzy wyrazili zgodę na objęcie ich układem.
Natomiast w czwartej grupie znajdą się wierzyciele będący wspólnikami lub akcjonariuszami upadłej spółki kapitałowej, którzy mają udziały albo akcje zapewniające im co najmniej 5 proc. głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy, nawet gdyby mieli wierzytelności zaliczone do poprzednich grup. Pozostali wierzyciele znajdą się w piątej grupie.
REKOMENDACJE GP
Zniesienie obowiązku głosowania w grupach wierzycieli, który przewidują obowiązujące teraz przepisy, spowoduje przyspieszenie trwania postępowania w sprawach o ogłoszenie upadłości. Tym bardziej że zdarza się, że w grupie jest tylko jeden wierzyciel - tłumaczy profesor dr hab. Feliks Zedler.



Kiedy układ zostanie przyjęty

Sąd będzie mógł ogłosić upadłość przedsiębiorcy z możliwością zawarcia układu, gdy wierzyciele głosować będą razem, bez podziału na grupy.
Układ zostanie przyjęty, gdy wypowie się za nim większość uprawnionych do głosowania wierzycieli, którzy mają łącznie co najmniej 2/3 ogólnej sumy wierzytelności uprawniających do głosowania. Natomiast przy podziale na grupy obejmujące poszczególne kategorie interesów układ zostanie przyjęty wówczas, gdy w każdej grupie wypowie się za nim większość wierzycieli, którzy mają łącznie co najmniej 2/3 sumy wierzytelności objętych odrębną listą.
Może się zdarzyć, że w niektórych grupach za układem nie będzie jednak głosowała większość wierzycieli. Gdyby w takim przypadku większość wierzycieli z pozostałych grup, którzy mają łącznie 2/3 ogólnej sumy wierzytelności uprawniających do głosowania, wyraziła zgodę na przejęcie układu, to zostanie on przyjęty.
Wierzyciele przeciwni układowi muszą jednak zostać zaspokojeni w stopniu nie mniej korzystnym, niż wówczas gdyby zostało przeprowadzone postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku upadłego.
Wierzyciele mogą jednak nie zawrzeć układu. Wówczas sąd musi niezwłocznie zmienić postępowanie na obejmujące likwidację. W tym celu wyda postanowienie, na które przysługiwać będzie wierzycielom zainteresowanym odzyskaniem należności zażalenie.
REKOMENDACJE GP
Gdyby wierzyciele w którejś kategorii głosujących nad układem nie przyjęli go odpowiednią większością głosów, to nie oznacza, że są przeciwni temu układowi. Może tak być dlatego, że niewystarczająca liczba wierzycieli oddała głosy i zabrakło quorum. Chodzi o wierzycieli, którzy nie chcą wypowiadać się w sprawie układu. Przyjęcie w nowelizacji rozwiązania, że układ w takiej sytuacji został zawarty, umożliwi ominięcie biernego sprzeciwu jednej z kategorii wierzycieli i ułatwi zawarcie układu, za którym opowiadała się większość wierzycieli - uważa radca prawny Wojciech Biernacki z Kancelarii Radców Prawnych Biernaccy.

Kto nie musi przystąpić do układu

Układ nie obejmie należności ze stosunku pracy oraz wierzytelności zabezpieczonej na mieniu upadłego hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską, ale tylko w tej części, która znajduje pokrycie w wartości przedmiotu zabezpieczenia.
Na przykład wierzyciel, który ma zabezpieczenie hipoteczne, w razie likwidacji majątku dłużnika odzyska wszystkie swoje wierzytelności z przedmiotu zabezpieczenia, czyli z nieruchomości zabezpieczonej hipoteką.
Ale nawet tacy uprzywilejowani wierzyciele mogą wyrazić zgodę na objęcie wierzytelności układem.
REKOMENDACJE GP
Udział w układzie wierzyciela, który na przykład ma zabezpieczenie hipoteczne swojej wierzytelności, jest dobrowolny. Gdyby dłużnik chciał namówić go do przystąpienia do układu i głosowania za jego przyjęciem, to musi mu zaproponować bardziej korzystne warunki niż pozostałym wierzycielom. W razie likwidacji majątku dłużnika wierzyciel, który nie posiada zabezpieczenia w postaci hipoteki, nie będzie mógł liczyć na całkowite zabezpieczenie swoich roszczeń, ale tylko na pewien ułamek. Dlatego inny jest dla niego punkt odniesienia, gdy rozważa, czy ma wypowiedzieć się za układem. Inny interes mają też pracownicy. Mogą zgodzić się na układ, aby ochronić swoje miejsca pracy. Tak może być szczególnie w małych miejscowościach, w których jest tylko jeden duży zakład pracy - wyjaśnia adwokat Ewa Załęga z Kancelarii Załęga i partnerzy.



Postępowania naprawcze dłużnika

Nawet niewypłacalny dłużnik będzie mógł wszcząć postępowanie naprawcze i zawrzeć układ ze swoimi wierzycielami. Oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości, sąd na wniosek niewypłacalnego dłużnika może zezwolić na wszczęcie postępowania naprawczego.
Suma jego zobowiązań nie może jednak przekraczać 10 proc. wartości bilansowej ich majątku, a opóźnienie w ich regulowaniu trzech miesięcy. Postępowanie naprawcze przeprowadzone jest bez postawienia go w stan upadłości. Natomiast układ, który zawrze z wierzycielami, skontroluje sąd i ewentualnie go zatwierdzi.
Zmiana procedury nie zagraża interesom wierzycieli, bo sąd w ciągu 14 dni od złożenia przez przedsiębiorcę oświadczenia o wszczęciu postępowania naprawczego może zakazać wszczęcia go na przykład wówczas, gdy uzna, że przedsiębiorca naruszył procedury albo podał nieprawdziwe dane w dokumentach lub oświadczeniu.
REKOMENDACJE GP
Rozszerzenie możliwości prowadzenia postępowania naprawczego jest korzystne dla zadłużonych przedsiębiorców. Umożliwia im zawarcie układu z wierzycielami poza strukturami sądu i poza postępowaniem sądowym. Dłużnik nie będzie też postawiony w stan upadłości, co umożliwi mu zachowanie wiarygodności w oczach kontrahentów i wykorzystanie dodatkowych kontaktów handlowych, a jednocześnie skorzystanie ze wszystkich przywilejów, które wiążą się z wszczęciem postępowania naprawczego, bo z dniem wszczęcia postępowania naprawczego zawiesza się wykonywanie zobowiązań przedsiębiorcy i naliczanie odsetek, które są od nich należne - tłumaczy Jacek Stanisławski, prawnik z Kancelarii Olczyk & Kubicki.
5 grup wierzycieli przy głosowaniu nad układem
10 proc. majątku dłużnika nie mogą przekraczać długi przy naprawie firmy



OPINIA
FELIKS ZEDLER
Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Przepisy regulujące postępowanie naprawcze do tej pory były przepisami martwymi, bo zezwalały na prowadzenie tego postępowania tylko przedsiębiorcom, którzy na bieżąco płacą swoje długi, a tylko przewidują, że mogą być niewypłacalni. Nowelizacja ustawy dopuszcza umożliwienie przeprowadzenia postępowania naprawczego przez przedsiębiorców, którzy mają niewielkie zadłużenie, nieprzekraczające 10 proc. wartości księgowej firmy, a zwłoka ze spłatą zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy. Przedsiębiorcy z drobnymi zadłużeniami będą więc mieli szansę przeprowadzić postępowanie naprawcze zamiast upadłościowego. W projekcie zaproponowano, aby w takim wypadku sąd każdorazowo wyrażał zgodę na przeprowadzenie go. Umożliwi to większej liczbie przedsiębiorców przeprowadzenie postępowania naprawczego, restrukturyzację zobowiązań w drodze negocjacji z wierzycielami i odzyskanie zdolności konkurowania na rynku. Zadłużenie występuje już wówczas, gdy przedsiębiorca zapomni zapłacić faktury i wówczas nie może przeprowadzić restrukturyzacji firmy w ramach postępowania naprawczego, lecz musi wnioskować o upadłość. Złagodzenie restrykcji nie może jednak prowadzić do tego, aby niewypłacalny przedsiębiorca mógł brać udział w postępowaniu naprawczym zamiast upadłościowym. Projekt przewiduje, że przy niewielkim zadłużeniu na krótki termin sąd będzie mógł oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości i zezwolić na prowadzenie postępowania naprawczego.
Upadłości w branżach / DGP
Wierzyciele nie będą musieli głosować w grupach, co usprawni postępowanie. Pracownicy upadłego mogą przystąpić do układu i zrezygnować z części wierzytelności i odsetek. Gdy zobowiązania nie przekroczą 10 proc. majątku, można wszcząć postępowanie naprawcze. / ST