Aby kontrahent zapłacił umówioną kwotę, trzeba nie tylko właściwie sformułować kontrakt, lecz zabezpieczyć jego wykonanie i płatności: wekslem, zastawem, poręczeniem.
W umowach biorą udział co najmniej dwie strony, które zobowiązują się zarówno do jej zawarcia, jak i wykonania. Na przykład sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu ją, a kupujący ją odebrać i zapłacić sprzedawcy. Z kolei na podstawie umowy dostawy dostawca zobowiązuje się wytworzyć rzeczy oznaczone tylko co do gatunku i dostarczyć je częściami albo periodycznie odbiorcy. Z kolei odbiorca zobowiązuje się odebrać te rzeczy i zapłacić za nie. Zawsze kontrakt jest tak sformułowany, że jedna strona zobowiązuje się zapłacić za otrzymane świadczenie.
Aby odzyskać należne pieniądze, nie wystarczy w sposób właściwy zawrzeć umowę, zachować formę często wymaganą nawet pod rygorem nieważności, albo tam, gdzie to możliwe, zawrzeć ją przynajmniej na piśmie, co pozwoli na dokładne określenie wszystkich postanowień umownych, a w razie ewentualnych sporów będzie dowodem w sądzie.
Strony w umowie mogą postanowić o dodatkowych zabezpieczeniach należnych płatności.

Poręczenie

Przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik go nie wykonał, np. nie zapłacił wskazanej kwoty. Poręczyciel powinien oświadczenie pod rygorem nieważności złożyć na piśmie. Płaci on zobowiązanie dopiero wówczas, gdy kontrahent opóźnia się ze spełnieniem świadczenia albo odmówił zapłaty. Wierzyciel musi go zawiadomić o zwłoce. Natomiast poręczyciel po zapłacie długu powinien niezwłocznie zawiadomić o tym dłużnika. Chodzi o to, aby uniknąć dwukrotnego regulowania tego samego roszczenia przez poręczyciela i przez dłużnika.
Gdyby jednak to samo roszczenie najpierw uregulował poręczyciel, nie zawiadamiając dłużnika, a potem dłużnik, to wówczas poręczyciel nie będzie mógł zażądać od niego zwrotu kwoty, chyba że dłużnik działał w złej wierze i wiedząc o spłaceniu długu, jednak sam zapłacił.
Z kolei kontrahent, który wie o tym, że poręczyciel zobowiązał się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie, gdyby nie zostało ono w terminie uregulowane, powinien zawiadomić go o dokonanej przez siebie spłacie.

Weksel

Zapłata roszczenia w przyszłości może też być zabezpieczona wekslem. Jest to papier wartościowy, który potwierdza zobowiązania osób, które go podpisały. Osobą uprawnioną do realizacji weksla jest jego posiadacz. Zapłata weksla następuje w dacie na nim oznaczonej i jest zabezpieczona przez wszystkie osoby podpisane na tym dokumencie.

Zastaw

W celu zabezpieczenia należności można też zawrzeć umowę zastawu. Zabezpiecza on nie tylko roszczenie, ale też odsetki. W obrocie gospodarczym występuje tzw. zastaw zwykły, uregulowany przepisami prawa cywilnego, zastaw rejestrowy i zastaw skarbowy. Zastaw przewidziany w prawie cywilnym można ustanowić na rzeczach ruchomych i prawach. Wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z obciążonej zastawem rzeczy bez względu na to, czyją się stała własnością. Przysługiwać mu będzie pierwszeństwo przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, z wyjątkiem tych, którzy mają tzw. pierwszeństwo szczególne.
Ostatnio popularne staje się ustanawianie zastawu rejestrowego, tym bardziej że obciążać nim mogą nawet wierzyciele będący osobami fizycznymi. Jest on wpisywany do rejestru zastawów. Może obciążać nie tylko rzeczy, lecz i papiery wartościowe i inne dokumenty. Przy egzekwowaniu roszczeń wierzytelność zabezpieczona zastawem rejestrowym korzysta z pierwszeństwa przed innymi wierzycielami, z wyjątkiem ściśle określonych tytułów (np. alimenty, odszkodowanie za kalectwo).