Świadomie zdecydowaliśmy się na wąski zakres ochrony osób informujących o nieprawidłowościach, wiedząc o innych pracach, które prowadzi resort sprawiedliwości w tym zakresie – podkreślił podczas drugiej tury konsultacji społecznych Maciej Wąsik, zastępca ministra koordynatora ds. służb specjalnych. Zapytaliśmy o to MS. Odpowiedziało, że niezależnie pracują nad przepisami o sygnalistach.



Równolegle trwają przygotowania projektu ustawy o jawności życia publicznego, firmowanej przez ministra Mariusza Kamińskiego i jego zastępcę Macieja Wąsika. Wprowadzają one do porządku prawnego mechanizmy dotyczące m.in. ochrony sygnalistów. To ludzie zawiadamiający o niepokojących albo sprzecznych z prawem praktykach w firmach czy instytucjach, z którymi są związani.
Pierwotny projekt skrytykowało 21 organizacji pozarządowych i pracodawcy. Jego druga, poprawiona wersja również nie została oceniona najlepiej. Oczekiwań nie spełniły w szczególności regulacje dotyczące sygnalistów oraz ich ochrony.
– Stoimy na stanowisku, że projektowane przepisy nie odpowiadają międzynarodowym standardom ich ochrony, ustanowionym przez Radę Europy, ONZ, Organizację Współpracy Gospodarczej i Rozwoju oraz takie międzynarodowe organizacje pozarządowe jak Transparency International czy The Whistleblowing International Network – mówi Grzegorz Makowski z Fundacji Batorego.
Fundacja przesłała do KPRM roboczą wersję obywatelskiego projektu przepisów o ochronie sygnalistów, przygotowaną we współpracy z Helsińską Fundacją Praw Człowieka, Forum Związków Zawodowych i Instytutem Spraw Publicznych.
– Projekt ten bazuje na naszym wieloletnim doświadczeniu związanym z ochroną prawną sygnalistów, pomocą prawną dla osób narażonych na szykany z powodu ujawniania nieprawidłowości w miejscu pracy, a także analizie rozwiązań obowiązujących w innych krajach – podkreśla Makowski.
W projekcie obywatelskim uwzględniono m.in. sygnalizowanie wewnętrzne (zgłaszanie nieprawidłowości szefostwu firmy), którego nie ma w ministerialnym, poszerzono katalog nieprawidłowości, których zgłoszenie będzie skutkowało przyznaniem ochrony oraz rozszerzono wykaz zakazanych działań odwetowych wobec sygnalisty.
Okazuje się jednak, że prawdopodobnie żadne z zasugerowanych przez organizacje rozwiązań nie zostaną uwzględnione.
– Jestem przekonany do tej koncepcji, którą zaproponowaliśmy – stwierdził podczas II tury konsultacji społecznych Maciej Wąsik. Ale nie wykluczył rozszerzenia zakresu ochrony w przyszłości. Tyle że deklaracje strony rządowej ograniczyły się do poszerzenia definicji sygnalisty o osoby ze służb mundurowych.
Deklaracje strony rządowej ograniczyły się jedynie do poszerzenia definicji sygnalisty o osoby ze służb mundurowych
Etap legislacyjny
Projekt w konsultacjach