Ministerstwo Środowiska zmniejszy obwody drzew, które pozwalają je uznawać za pomniki przyrody. Taką zmianę wprowadzi do projektu rozporządzenia w sprawie kryteriów uznawania za pomniki przyrody tworów przyrody żywej i nieożywionej.
Według obecnego brzmienia projektu cennymi okazami będą mogły zostać kasztanowce, jodły czy jesiony o minimalnym obwodzie pnia 300 cm, a orzechy, grusze czy jabłonie – 200 cm.
Jednak zdaniem ekspertów takie obwody drzew są zdecydowanie za duże. Na problem zwróciła uwagę m.in. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Krakowie. Wskazała, że ograniczenie możliwości ustanawiania pomników przyrody do drzew o dużym obwodzie utrudni obejmowanie ochroną nowych okazów, co jeszcze zwiększy trwającą i tak już od 10 lat tendencję spadkową w ustanawianiu pomników.
Takie obwody nie uwzględniają również regionalnego zróżnicowania roślin. Wedle proponowanych przez resort limitów w niektórych miejscach w Polsce drzewa pewnych gatunków nigdy nie będą mogły być pomnikami przyrody oraz nie będzie możliwości zgłoszenia sprzeciwu wobec ich usunięcia, co może sprzyjać zanikaniu gatunków tam, gdzie osiągają one mniejsze rozmiary. Z kolei Fundacja EkoRozwoju przeprowadziła analizę drzew pomnikowych Dolnego Śląska. Z uzyskanych danych wynika, że 25 proc. z nich nie zmieściłoby się w nowych limitach. Dlatego proponuje, aby obniżyć proponowane obwody o 50 cm.
Resort środowiska przychylił się do tych zastrzeżeń i deklaruje, że w najnowszym projekcie rozporządzenia zaproponuje uśrednione obwody. Wskazuje też, że zgodnie z projektem za pomniki będą mogły być również uznane drzewa, które wyróżniają się wśród innych w skali krajowej, regionalnej lub lokalnej, w szczególności ze względu na ich wiek, występowanie w skupiskach, w tym w alejach i szpalerach, cechy morfologiczne, a także wyjątkowe walory przyrodnicze, kulturowe, historyczne lub krajobrazowe. Niezależnie od obwodu.
Ministerstwo zastrzega, że nowe kryteria nie będą stosowane do drzew, które już teraz są uznane za pomniki przyrody – one nadal będą pod szczególną ochroną.
Rozporządzenie ma wejść w życie 17 grudnia 2017 r.
130 cm na takiej wysokości ma być mierzony obwód drzew
Etap legislacyjny
Projekt po konsultacjach