Ślub cywilny jest prawnym usankcjonowaniem związku. Jego przebieg określają Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz Prawo o aktach stanu cywilnego. Jakie warunki należy spełnić, by zawrzeć małżeństwo w świetle polskiego prawa?

Kto może wziąć ślub cywilny

Przystąpić do niego mogą wyłącznie osoby pełnoletnie. W wyjątkowych sytuacjach możliwe jest zawarcie małżeństwa dorosłego mężczyzny z kobietą, która ukończyła 16 lat, jeśli uzyskają na to zgodę sądu.

Małżeństwem nie mogą zostać osoby spokrewnione ani spowinowacone w linii prostej. Jego zawarcie nie jest też możliwe w przypadku pary pozostającej w stosunku przysposobienia. Prawo nie zezwala również na ślub osób całkowicie ubezwłasnowolnianych. Chorzy psychicznie oraz niepełnosprawni psychicznie mogą go wziąć tylko po wydaniu zezwolenia przez sąd.

Gdzie można wziąć ślub?

Choć polskie pary najczęściej biorą śluby w urzędach stanu cywilnego, to rosnącą popularnością cieszy się idea organizowania ich w bardziej nietypowych miejscach. Większą swobodę na tym polu zapewniło, wprowadzone w 2015 roku, Prawo o aktach stanu cywilnego. Umożliwiło narzeczonym nie tylko wybór dowolnego urzędu stanu cywilnego, ale też zawarcie małżeństwa np. w plenerze. Warunkiem jest jednak, by zorganizowanie uroczystości w danym miejscu nie wiązało się z kosztem przekraczającym 1000 złotych, a ono samo pozwalało na zachowanie powagi sytuacji i bezpieczeństwa członków ceremonii.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Przed wizytą w Urzędzie Stanu Cywilnego należy przygotować niezbędną dokumentację:

  • dokumenty potwierdzające tożsamość, czyli dowód osobisty bądź paszport;
  • skrócone akty urodzenia;
  • potwierdzenie opłaty skarbowej;
  • w określonych przez prawo przypadkach- zgodę sądu na zawarcie związku małżeńskiego;
  • w razie korzystania z pomocy pełnomocnika- zezwolenie sądu na ślub poprzez pełnomocnictwo.

Osoby będące obywatelami Polski, ale nieposiadające polskich aktów stanu cywilnego, muszą dostarczyć USC zagraniczny odpowiednik aktu urodzenia. Dodatkowo, jeśli zawierały już wcześniej związek małżeński za granicą, są zobowiązane okazać dokumenty potwierdzające ustanie, unieważnienie lub nieistnienie wspomnianego małżeństwa.

W dniu ślubu potwierdzone muszą zostać dane zawierających związek małżeński oraz świadków, dlatego muszą okazać oni dokumenty tożsamości.

Jak prawo reguluje kwestię ślubu z cudzoziemcem?

Narzeczony, który jest cudzoziemcem musi dostarczyć do urzędu stanu cywilnego dokument potwierdzający, iż może on zawrzeć małżeństwo w świetle prawa swojego ojczystego kraju. W przypadku, gdy uzyskanie takiego potwierdzenia uniemożliwiają trudne okoliczności (np. wojna), zezwolenie na ślub danej osoby może wydać polski sąd.

Warto wiedzieć, że wszystkie dokumenty sporządzone w obcym języku muszą zostać urzędowo przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego lub polskiego konsula. Gdy jedno z narzeczonych nie zna polskiego, niezbędne jest też zatroszczenie się o wsparcie ze strony tłumacza/biegłego, by móc swobodnie porozumieć się z kierownikiem USC.

Jak przebiega wizyta w USC przed ślubem?

Podczas wizyty w urzędzie stanu cywilnego ustalane są najbardziej istotne kwestie dotyczące ślubu. Wybrana zostaje np. data uroczystości. Jeśli narzeczeni decydują się na zawarcie małżeństwa w innym miejscu, to właśnie podczas spotkania mają możliwość złożenia stosownego wniosku. Ponadto jest to moment, gdy para musi podpisać tzw. zapewnienie o nieznaniu jakichkolwiek okoliczności mogących wykluczyć ich prawo do wzięcia ze sobą ślubu.

Co z wyborem nazwiska?

Po złożeniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński, narzeczeni składają również te dotyczące przyszłego nazwiska. Mogą zdecydować się na zachowanie własnego, dodanie do niego nazwiska współmałżonka lub wybrać jedno jako wspólne. W przypadku niespełnienia tej formalności, para zachowuje swoje dotychczasowe nazwiska. Kwestia ich wyboru jest istotna również z powodu ewentualnego posiadania potomstwa. To we wspomnianym oświadczeniu ustala się, jakie nazwisko będzie nosić.

Ile kosztuje ślub cywilny?

Kosztem, jaki trzeba ponieść z tytułu wzięcia ślubu cywilnego jest obowiązkowa opłata za sporządzenie aktu małżeństwa, czyli 84 zł. Pary decydujące się na ceremonię poza urzędem muszą liczyć się z dodatkowym wydatkiem wysokości 1000 złotych. Za wydanie zaświadczenia o zdolności prawnej cudzoziemca do zawarcia małżeństwa należy z kolei zapłacić 38 złotych.

Jak długo trzeba czekać na ślub?

Małżeństwo może zostać zawarte nie wcześniej niż miesiąc po złożeniu zapewnienia o braku okoliczności wykluczających małżeństwo. Istnieje jednak możliwość przyśpieszenia ślubu , jeśli przemawiają za tym ważne względy - ciąża, choroba jednego z narzeczonych, nagły wyjazd za granicę itp. Para, która chciałaby skorzystać z tego rozwiązania musi złożyć w USC wniosek o skrócenie czasu oczekiwania, gdzie poda powody swojej prośby. Do podania należy dołączyć dokumenty potwierdzające wskazane w nim okoliczności oraz dowód uiszczenia wymaganej opłaty skarbowej o wysokości 39 złotych.