Obcokrajowiec spoza UE, który jest członkiem rodziny obywatela Unii, może korzystać z prawa pobytu w państwie członkowskim, w którym ten obywatel Unii przebywa i rozpoczął życie rodzinne. Tak wynika z opinii Yves’a Bota, rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości UE.
Sprawa dotyczyła Algierczyka, który w 2010 r. przyjechał do Wielkiej Brytanii na podstawie sześciomiesięcznej wizy wjazdowej. Następnie nielegalnie pozostał na terytorium brytyjskim. Z kolei obywatelka Hiszpanii przybyła do Zjednoczonego Królestwa w 1996 r. jako studentka, a w 2004 r. została zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy. W 2009 r. nabyła obywatelstwo brytyjskie.
W 2014 r. Algierczyk i Hiszpanka zawarli związek małżeński. Mężczyzna wystąpił więc do ministra ds. wewnętrznych z wnioskiem o wydanie mu karty pobytu jako członkowi rodziny obywatela EOG (Europejskiego Obszaru Gospodarczego). W międzyczasie doręczono mu jednak zawiadomienie wraz z decyzją o wydaleniu ze Zjednoczonego Królestwa z uwagi na to, że przekroczył dozwolony czas pobytu w Wielkiej Brytanii z naruszeniem zasad kontroli imigracyjnych.
Ponadto minister ds. wewnętrznych powiadomił go, że jego wniosek o wydanie karty pobytu został oddalony. W piśmie wskazano, że zgodnie z prawem brytyjskim jego żona nie jest już uważana za obywatela EOG, ponieważ uzyskała obywatelstwo brytyjskie.
Na decyzję zainteresowany złożył skargę do wysokiego trybunału Anglii i Walii. Brytyjski sąd, mając wątpliwości co do zgodności ustawodawstwa brytyjskiego z prawem Unii, zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości UE o rozstrzygnięcie tej kwestii.
W tej sprawie swoje stanowisko przedstawił rzecznik generalny Yves Bot. W opinii wskazał przede wszystkim, iż mimo że warunki nabycia oraz utraty obywatelstwa należą do kompetencji każdego państwa członkowskiego, to kompetencja ta musi być wykonywana z poszanowaniem prawa Unii, a normy krajowe muszą być z tym prawem zgodne.
Rzecznik generalny wskazał, że na gruncie art. 21 TFUE (traktatu o funkcjonowaniu UE) państwa członkowskie zobowiązane są zezwolić obywatelom Unii niebędącym ich obywatelami na przybycie i pobyt na ich terytorium wraz z małżonkiem i ewentualnie z niektórymi członkami ich rodziny niebędącymi obywatelami Unii.
Skoro, decydując się na uzyskanie obywatelstwa przyjmującego państwa członkowskiego (Zjednoczonego Królestwa), Hiszpanka wyraziła wolę życia na jego terytorium w taki sam sposób, w jaki prowadziłaby życie na terytorium państwa swojego pochodzenia, tworząc trwałe i ścisłe więzi z krajem przyjmującym, członkowie jej rodziny mogą korzystać z prawa pobytu na terytorium Wielkiej Brytanii.
Rzecznik generalny podkreślił, że warunki przyznania pochodnego prawa pobytu obywatelowi państwa nienależącego do UE, będącemu członkiem rodziny obywatela Unii nie powinny być, co do zasady, bardziej rygorystyczne niż warunki ustanowione w dyrektywie.
Opinia rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-165/16.