- Trudno było oczekiwać w trakcie tego spotkania jakiejkolwiek decyzji - uważa radca prawny Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych.
Wczoraj odbyło się spotkanie prezydenta z przedstawicielami Porozumienia Samorządów Zawodowych i Stowarzyszeń Prawniczych, na którego czele pan stoi. Jakie wrażenia?
Cieszę się, że udało się przedstawić prezydentowi to, co nas niepokoi. Dotyczy to dwóch wątków. Pierwszy związany jest z dialogiem między środowiskami prawniczymi a władzą. Drugi to sposób wyboru sędziów zaprezentowany w projekcie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Ten projekt zakłada, że 50 posłów lub prezydium Sejmu – czyli politycy – będą przedstawiali marszałkowi Sejmu sędziów kandydujących do KRS. Marszałek z kolei podejmie decyzję, których spośród nich przedstawi sejmowi. Następnie izba niższa parlamentu zwykłą większością głosów zdecyduje o tym, kto zasiądzie w radzie. Tego typu upolitycznienie zapewne odbije się na procesie doboru sędziowskiej kadry. To KRS przecież decyduje o tym, kto zostanie przedstawiony prezydentowi do powołania na urząd sędziowski. Wybór sędziów w Polsce, choć będzie trójstopniowy, w całości będzie kontrolowany przez polityków.
Wypadek z udziałem premier Beaty Szydło w Oświęcimiu i sytuacja, w jakiej znalazł się kierowca fiata, pokazuje dobitnie, że obywatele bywają konfrontowani z całym aparatem państwowym. Muszą mieć poczucie bezpieczeństwa, że staną przed niezależnym od jakiegokolwiek polityka sędzią i będą mogli skorzystać z pomocy niezależnego od kogokolwiek pełnomocnika. To fundament demokratycznego państwa prawnego.
Jak na te obawy zareagował prezydent?
Wysłuchał naszych uwag i opinii. Sądzę, że z zainteresowaniem, skoro spotkanie przedłużyło się i trwało ponad dwie godziny.
Padły jakieś deklaracje?
Nie padły. Został ustanowiony kontakt roboczy.
Co to oznacza?
Możliwość kontynuowania kontaktów na poziomie porozumienia stowarzyszeń i prezydenckiego ministra.
To dla pana satysfakcjonujące?
Prezydent zapoznał się dziś z wieloma argumentami. Trudno było oczekiwać w trakcie tego spotkania jakiejkolwiek decyzji.
Wychodzi więc na to, że nic z wczorajszego spotkania nie wynikło?
Tak bym nie powiedział. Jeśli oczekiwania były takie, że prezydent wygłosi jakąś deklarację, to rzeczywiście tak się nie stało. Poczekałbym jednak z oceną. Każdy konflikt można rozwiązać jedynie wtedy, gdy prowadzi się rozmowę, wymienia się informacjami i generuje rozwiązania. Jeśli takich rozmów nie ma, to konflikt nie tylko nie jest rozwiązany, ale generuje następne problemy.
Co zatem dalej?
Ideą porozumienia jest właśnie dialog. Porozumienie w pełnym, osiemnastoosobowym składzie spotka się 1 marca. Jego przedmiotem będzie analiza poniedziałkowych rozmów z prezydentem Andrzejem Dudą.
Stanowisko prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w sprawie proponowanych zmian w ustroju sądownictwa:
„Wynikająca z zasady trójpodziału władzy odrębność władzy sądowniczej od władzy ustawodawczej i wykonawczej oraz powiązana z nią zasada niezawisłości sędziów mają służebne znaczenie wobec przysługującego każdemu obywatelowi prawa do rozpatrzenia jego sprawy przez sąd w sposób sprawiedliwy, jawny i bez nieuzasadnionej zwłoki. Powyższe zasady są jednocześnie podstawowymi elementami konstytuującymi demokratyczne państwo prawne. Niezależność sądów i niezawisłość sędziów nie są przywilejami osób zajmujących stanowiska sędziowskie. Stanowią gwarancję realizacji praw podmiotowych obywateli.
Ukształtowana w art. 178 Konstytucji RP zasada niezawisłości sędziowskiej gwarantuje stworzenie sędziom takich warunków wykonywania czynności zawodowych, w których mogą podejmować bezstronne decyzje, w sposób zgodny z własnym sumieniem. Rozstrzygając sprawę, sędzia podlega wyłącznie przepisom Konstytucji RP oraz ustawom.
Prezydium KRRP stoi na stanowisku, że proponowane zmiany w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa, obejmujące zmianę ustroju Krajowej Rady, nowy tryb wyłaniania sędziów do jej składu, a także wygaśnięcie gwarantowanej przez przepisy ustawy zasadniczej kadencji członków tego organu, nie dają gwarancji zachowania konstytucyjnej zasady niezależności sądów i zasady niezawisłości sędziowskiej. Zdaniem prezydium KRRP przygotowany projekt nowelizacji może naruszać zasadę trójpodziału władzy, a w konsekwencji obywatelskie prawo do sądu i rzetelnego procesu, wynikające z art. 45 Konstytucji RP.
Zapewnienie niezależności sądów oraz poszanowanie i obrona niezawisłości sędziowskiej jest konstytucyjnym obowiązkiem wszystkich organów władzy publicznej”.