Aby otrzymać prawomocny wyrok, trzeba złożyć wniosek do sądu, który go wydał i wnieść stosowną opłatę.
Jestem w trakcie postępowania sądowego. To pierwsze moje spotkanie z sądem, nie znam się więc na procedurach. Wiem, że jest coś takiego jak wyrok prawomocny i nieprawomocny – pisze pan Hieronim. – Czym one się różnią i co powinienem otrzymać z sądu po rozprawie. Po jakim czasie wyrok staje się prawomocny – pyta mężczyzna.
Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje już środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia. Prawomocne są wszystkie wyroki sądów drugiej instancji i te, których nie zaskarżono w terminie. Ale po kolei.
Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego sąd pierwszej instancji wydaje wyrok. Nie jest on prawomocny, gdyż od orzeczeń sądu pierwszej instancji jest możliwość zaskarżenia do sądu drugiej instancji – zgodnie z konstytucyjną zasadą dwuinstancyjności postępowania sądowego. Najczęściej stosowanymi środkami zaskarżenia są apelacja i zażalenie.
Aby wnieść apelację po wydaniu wyroku przez sąd pierwszej instancji, należy wystąpić z wnioskiem o pisemne uzasadnienie (na jego sporządzenie sąd ma tydzień od dnia złożenia wniosku). Apelację należy złożyć w ciągu dwóch tygodni od doręczenia uzasadnienia.
Jeżeli strona niezadowolona z wyroku nie składała wniosku o jego uzasadnienie, czas do wniesienia apelacji biegnie od dnia, w którym upłynął termin do jego żądania (na żądanie jest tydzień od ogłoszenia sentencji wyroku). Wyrok z uzasadnieniem doręcza się tylko stronie, która go zażądała.
Po wniesieniu apelacji sprawę będzie rozpoznawał sąd drugiej instancji. Wówczas orzeczenie stanie się prawomocne po rozpatrzeniu przez ten sąd. Zatem jeżeli choć jedna ze stron nie jest zadowolona z rozstrzygnięcia i będzie wnosić apelację, wyrok stanie się prawomocny dopiero wtedy, kiedy ogłosi go sąd apelacyjny (drugiej instancji).
Jeśli obie strony zgadzają się z postanowieniem sądu i nie zamierzają go zaskarżać ani nie składają wniosku o uzasadnienie, uprawomocni się on po 21 dniach od dnia ogłoszenia sentencji. Jednak by otrzymać prawomocny wyrok, trzeba złożyć wniosek do sądu, który go wydał i wnieść stosowną opłatę. Opłata za wydanie odpisu prawomocnego orzeczenia wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę. Natomiast zaskarżenie postanowienia sądu pierwszej instancji zażaleniem jest możliwe w ciągu siedmiu dni od doręczenia postanowienia z uzasadnieniem. Musi być jednak wyraźny przepis przewidujący możliwość wniesienia zażalenia.
Podstawa prawna
Art. 328, art. 331, art. 369 par. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1822).