MACIEJ BOBROWICZ - Radcowie chcą uzyskać prawo do występowania w sprawach karnych. Obecnie, aby bronić oskarżonego, muszą być wpisani na listę adwokacką. Obowiązki doradców powinny być ograniczone do świadczenia prostych czynności prawnych.
Panie prezesie, dziś rozpoczyna się Krajowy Zjazd Radców Prawnych. Czy będzie się pan ubiegał o ponowny wybór na funkcję prezesa?
Krajowy Zjazd Radców Prawnych, który się właśnie rozpoczyna, jest szczególnym wydarzeniem dla członków naszego samorządu. Jest to największy samorząd prawniczy w Polsce: reprezentuje przeszło 27 tys. radców prawnych i ok. 13 tysięcy aplikantów. W trakcie obrad delegaci wybiorą nowe władze samorządu, których kadencja będzie trwała kolejne trzy lata. Oczywiście zamierzam się ubiegać o ponowny mandat prezesa KRRP.
Czy będzie przełom, jeżeli chodzi o połączenie zawodów prawniczych?
To nie zależy tylko od samorządu radcowskiego. Istotną przeszkodą jest tu uchwała Nadzwyczajnego Zjazdu Adwokatury, która w zasadzie wyklucza tę możliwość. Tym niemniej zespół obu samorządów pracuje nadal nad istotnymi zagadnieniami dotyczącymi zasad wykonywania obu zawodów.
Czy nabycie przez radców uprawnienia do występowania w sprawach karnych jest realne?
Oczywiście tak. Przygotowaliśmy stosowny projekt zmian legislacyjnych i rozpoczęliśmy intensywne zabiegi, by był on przyjęty przez Sejm. Program aplikacji zawiera kwestie karne. Dziś, aby radca prawny mógł podejmować się obron w sprawach karnych, zmuszony jest wpisać się na listę adwokacką. Czas skończyć z tą sztuczną sytuacją.
Jak radcowie oceniają zwiększony wpływ ministra sprawiedliwości na organizację egzaminów wstępnych na aplikację oraz egzaminów radcowskich?
Wyniki tegorocznych egzaminów są powszechnie znane. To, czego mi zabrakło, to jedna spójna metodologia oceny prac. Natomiast ciągła, coroczna, drastyczna zmiana liczby osób przyjmowanych na aplikację powoduje kłopoty natury organizacyjne dla okręgowych izb, które prowadzą aplikację.
Czy powinno się dopuścić doradców prawnych do występowania przed sądami?
Ta kwestia jest dla mnie oczywista. Doradcy prawni powinni wykonywać swoje obowiązki tylko do bram sądu i powinny one być ograniczone do świadczenia prostych czynności prawnych. Takie jest wspólne stanowisko obu samorządów prawniczych. W tej sprawie wspiera nas Krajowa Rada Sądownictwa.
Jakie uchwały są planowane do podjęcia na najbliższym zjeździe?
Zjazd zajmie się wieloma zagadnieniami. Wśród nich będą również społecznie oczekiwana sprawa unormowania zasad świadczenia pomocy prawnej dla ubogich czy też kwestie związane z podnoszeniem kultury prawnej polskiego społeczeństwa. W naszym kraju możemy bowiem mówić o wykluczeniu prawnym obywateli. Liczba spraw, które znajdują się w sądach, w fazie, w której jest już za późno na skuteczną interwencję prawnika, wskazuje właśnie na nasilenie się tego niebezpiecznego zjawiska. Polacy nie korzystają z pomocy prawnej, gdyż – jak wykazały to badania – nie mają takiej potrzeby. Co ciekawe, również ponad połowa przedsiębiorców nigdy nie skorzystała z pomocy radcy prawnego czy adwokata. We wrześniu 2009 roku Krajowa Rada Radców Prawnych ogłosiła program Skuteczne prawo. Jednym z jego zasadniczych elementów był postulat wprowadzenia powszechnej nauki prawa. Samorząd zwrócił się wówczas także do ministra sprawiedliwości z prośbą o podjęcie wspólnych działań zmierzających do wdrożenia w życie programu praktycznej nauki prawa w szkołach średnich. Pilotażowy program jest już realizowany.
W trakcie zjazdu z pewnością będziemy także dyskutowali na temat zasad świadczenia pomocy prawnej w naszym kraju. Podejmiemy także kwestię nowego, ustawowego unormowania problematyki spraw z urzędu.
Jakie są największe zagrożenia dla samorządu radcowskiego?
Przede wszystkim życzyłbym sobie, by politycy nie starali się kolejny raz w sposób nierozsądny i niekonstytucyjny regulować rynku usług prawnych. Ponadto za niezwykle ważne uznaje zaniechanie przez nich również podważania konstytucyjnej roli, którą sprawują samorządy zaufania publicznego. Oba te obszary powinny być – dla dobra społeczeństwa – wyjęte spod oddziaływania doraźnych kampanii politycznych.
Z jakimi problemami przyjdzie się zetknąć samorządowi radcowskiemu w najbliższym czasie?
Sądzę, że jednym z najważniejszych wyzwań, przed którym stanie mój samorząd, będzie dalsze wsparcie radców prawnych na polu implementacji najnowszych narzędzi i technologii niezbędnych do utrzymania przewagi konkurencyjnej na ciągle ewoluującym rynku usług prawnych.
Jak już wspomniałem, jesteśmy największym samorządem prawniczym w Polsce. Z tego faktu wynika konieczność budowy profesjonalnego systemu zarządzającego.
IX Krajowy Zjazd Radców Prawnych
● 274 delegatów przybędzie na Krajowy Zjazd Radców Prawnych.
● Co 3 lata są wybierane władze samorządu radcowskiego.
● 19 Okręgowych Izb Radców Prawnych funkcjonuje w Polsce.
● 27 000 radców prawnych oraz 13 000 aplikantów należy do samorządu radcowskiego.