Rozmawiamy z MACIEJEM SZPUNAREM, podsekretarzem stanu ds. prawnych UE w Ministerstwie Spraw Zagranicznych - Traktat z Lizbony, który wszedł w życie w grudniu 2009 r., wprowadził nowe zasady nakładania kar na państwo. Jakie będą skutki tej zmiany?
ROZMOWA
KATARZYNA ŻACZKIEWICZ
MACIEJ SZPUNAR*
Zmiany, które wprowadził traktat z Lizbony, znacznie ułatwiają procedurę nakładania przez Trybunał sankcji finansowych. Komisja, wnosząc do Trybunału skargę przeciwko państwu członkowskiemu, może wystąpić o nałożenie sankcji finansowej. Chodzi tu o sytuacje, w których państwo członkowskie naruszyło obowiązek notyfikacji aktów wdrażających prawo unijne. Z kolei samo postępowanie o nałożenie sankcji finansowych jest znacznie skrócone. Zmiany te wymuszą na Polsce i innych państwach członkowskich – większą dyscyplinę przestrzegania prawa unijnego.
Od 2010 roku UKIE wszedł w skład Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Kto będzie odpowiadał za kontrolę wykonywania dyrektyw unijnych i harmonizację prawa w tym zakresie?
Dotychczasowe kompetencje UKIE zostały przejęte przez MSZ. Departament Prawa Unii Europejskiej funkcjonuje w niemal identycznej formie w nowej strukturze MSZ. Mam nadzieję, że zadania dotyczące dostosowania prawa polskiego do prawa UE, a także reprezentowania interesów Polski przed sądami europejskimi, będę realizowane co najmniej tak efektywnie, jak dotychczas. Pamiętajmy, że kwestie te rzadko znajdują się na pierwszych stronach gazet, co dla określenia rzeczywistej pozycji Polski w UE ma znaczenie kluczowe.
Rok temu rząd czekał na rozstrzygnięcie 13 spraw wszczętych przez Komisję przeciw Polsce. Jak zakończyły się te konflikty?
Spośród spraw, które zakończyły się dla nas korzystnie, należy w pierwszej kolejności wskazać na wyrok w sprawie dotyczącej krajowego planu rozdziału uprawnień do emisji gazów cieplarnianych zgłoszonego przez Polskę na lata 2008–2012. Sąd wydał 23 września 2009 r. wyrok stwierdzający nieważność decyzji Komisji. Od wyroku Komisja złożyła odwołanie.



A jak się rozstrzygnęła sprawa płatności bezpośrednich w rolnictwie?
Trybunał uznał w nim dopuszczalność wnoszenia przez Polską skarg na niektóre akty europejskie wydane w okresie przedakcesyjnym. W sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej i urządzeń towarzyszących oraz wzajemnych połączeń, tzw. dyrektywy o dostępie, Trybunał nie uwzględnił wszystkich zarzutów Komisji – przychylił się tylko do jednego z nich, a w pozostałym zakresie skargę oddalił. Ponadto warto pamiętać, że na 31 spraw wniesionych przez Komisję na podstawie art. 258 TFUR aż 12 zostało przez nią wycofanych. To także oznacza dla nas korzystne rozstrzygnięcie.
Jednak kilka spraw przegraliśmy przed Trybunałem Sprawiedliwości?
Od 1 maja 2004 r. do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przeciwko Polsce wniesiono 31 skarg, z czego w siedmiu sprawach Trybunał przychylił się do stanowiska Komisji. Na przykład w sprawie badań technicznych, o dostępie do szerokopasmowego internetu, w sprawie definicji abonenta, akcyzy na energię, GMO i reasekuracji.
Spośród 12 spraw wniesionych przez Polskę jedynie cztery zostały rozstrzygnięte, z czego w trzech przypadkach skarga Polski została oddalona, np. uznawanie kwalifikacji zawodowych pielęgniarek czy mechanizmu płatności bezpośrednich.