Rozmawiamy z SZYMONEM KACZMARKIEM, prawnikiem - Jedną z metod obrony przed bankowym tytułem wykonawczym jest powództwo przeciwegzekucyjne. Dzięki niemu przedsiębiorca może żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości, w części albo jego ograniczenia.
Czy na czas ewentualnego sporu opcyjnego z bankiem majątek przedsiębiorcy jest bezpieczny?
- Bankowy tytuł egzekucyjny (BTE) jest szczególnie groźnym instrumentem w rękach banku, który może na jego podstawie realizować roszczenia, zanim przedsiębiorca dojdzie swoich praw przed sądem. Należy podkreślić, że BTE jest elementem umów zawieranych z bankiem. Tytuł uprawnia bank do wszczęcia egzekucji bez konieczności wniesienia powództwa do sądu i uzyskania wyroku. Jedynym warunkiem rozpoczęcia egzekucji jest nadanie przez sąd klauzuli wykonalności. Sąd szybko nadaje klauzulę wykonalności - w ciągu trzech dni. Przedsiębiorca może bronić się przed egzekucją jedynie za pomocą zażalenia na nadanie przez sąd klauzuli. Jednak ten środek nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego. Ponadto jest zwykle mało skuteczny, ponieważ sąd bada jedynie nadanie klauzuli od strony formalnej, bez wnikania w zasadność roszczenia.
W jaki sposób przedsiębiorcy mogą skutecznie wzruszyć BTE?
- Jedną z metod obrony przeciwko BTE jest powództwo przeciwegzekucyjne. Na mocy tego instrumentu przedsiębiorca może żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości, w części albo jego ograniczenia. Ten środek prawny jest odpowiedni, zwłaszcza gdy przedsiębiorca kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem wykonawczym. Przedsiębiorca może argumentować w powództwie, że roszczenie objęte BTE nigdy nie było weryfikowane przez sąd. Istotne jest, aby przedsiębiorca podniósł wszelkie argumenty dotyczące roszczenia banku. Może twierdzić, że roszczenie banku wynikające z umowy opcji walutowych nie istnieje bądź istnieje w mniejszej wysokości albo nie nastąpił termin wymagalności roszczenia. Podstawą tych argumentów może być też twierdzenie, że np. umowa jest nieważna. Jeśli powództwo przeciwegzekucyjne zostanie zaakceptowane przez sąd, będzie ono podstawą do umorzenia postępowania egzekucyjnego.
Czy na czas sporu z bankiem można zawiesić postępowanie egzekucyjne?
- Powództwo przeciwegzekucyjne w momencie jego wniesienia nie wstrzymuje postępowania egzekucyjnego przeciwko przedsiębiorcy. Przedsiębiorca za to może zwrócić się do sądu w momencie wniesienia powództwa o zabezpieczenie jego roszczeń. Kodeks postępowania cywilnego uprawnia powoda do żądania zabezpieczenia niemal każdego roszczenia dochodzonego przed sądem. Sąd po rozważeniu sprawy, a w szczególności po zbadaniu wpływu, jaki może mieć toczące się postępowanie egzekucyjne na sytuację przedsiębiorcy, może udzielić takiego zabezpieczenia. Jednym z możliwych sposobów zabezpieczenia jest zawieszenie toczącego się postępowania egzekucyjnego. Należy podkreślić, że wniosek o udzielenie zabezpieczenia, jeżeli jest składany łącznie z powództwem przeciwegzekucyjnym, nie podlega opłacie sądowej.



Czy postępowanie zgodne z pana poradą ochroni majątek spółki przed egzekucją?
- Skuteczne wniesienie powództwa przeciwegzekucyjnego ochroni spółkę przed egzekucją roszczeń objętych BTE. W przypadku spółek osobowych, w których wspólnicy odpowiadają subsydiarnie za zobowiązania spółki, jest to tym bardziej istotne. Pozbawienie BTE wykonalności chroni majątek wspólników przed egzekucją wszczętą na podstawie art. 7781 k.p.c. Zgodnie z tym artykułem bank mógłby wszcząć egzekucję przeciwko wspólnikom spółki osobowej, gdyby egzekucja przeciwko spółce okazała się bezskuteczna.
Wydaje się, że obecnie, gdy sprawa opcji walutowych stała się dużym problemem dla polskiej gospodarki, sądy mogą patrzeć przychylniejszym okiem na wnioski przedsiębiorców o zawieszenie postępowania egzekucyjnego wszczętego przez bank na podstawie BTE.
SZYMON KACZMAREK
prawnik w kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy