Spółki osobowe, które powinny prowadzić księgi rachunkowe, muszą zatwierdzić roczne sprawozdanie finansowe nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Czy zatwierdzenie sprawozdania jest konieczne do tego, żeby móc dokonać podziału zysku?
Z uwagi na to, że w przypadku spółek osobowych rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, sprawozdanie finansowe powinno zostać zatwierdzone do 30 czerwca. Organem zatwierdzającym sprawozdania finansowe w spółkach jawnych, partnerskich, komandytowych, a także cywilnych są wspólnicy. Natomiast w spółkach komandytowo-akcyjnych sprawozdanie finansowe jest zatwierdzane przez walne zgromadzenie wspólników.
Co do zasady, podział zysku bądź pokrycie straty spółkach może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego, bądź w razie obowiązku poddania sprawozdania badaniu – dodatkowo po zaopiniowaniu sprawozdania przez biegłego rewidenta. Jednak w przypadku spółki jawnej, partnerskiej oraz komandytowej jest inaczej.
Zgodnie bowiem z wyrokiem Sądu Najwyższego z 3 lipca 2008 r. (sygn. akt IV CSK 101/08) w spółce jawnej, w odróżnieniu od spółek kapitałowych, do wypłaty zysku nie jest niezbędne podjęcie przez wspólników uchwały o przeznaczeniu zysku do wypłaty.
Zysk określany jako nadwyżka majątku spółki ponad wartość wkładów wspólników ma charakter obiektywny. Powstaje i istnieje niezależnie od tego, czy wspólnicy podejmą uchwałę o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za ostatni rok obrotowy.
Należy pamiętać o tym, że zasadniczo w spółkach osobowych dopuszczalne jest elastyczne uregulowanie wypłat zaliczek na poczet zysku. Nie ma przeszkód do dokonywania takich wypłat nawet raz w miesiącu.
Zgodnie z orzecznictwem sądowym, w przypadku gdy spółka nie osiągnie zysku wspólnik, który za zgodą wszystkich pozostałych wspólników pobrał kwotowe zaliczki na poczet udziału w zysku, nie ma obowiązku zwracać do kasy spółki kwot tytułem rozliczenia tej zaliczki.
Jest tak dlatego, że rozliczenie zaliczki następuje w kolejnym okresie obrachunkowym, w którym spółka osiągnie zysk.