Uczeń, który na terenie szkoły poniósł szkodę wskutek zaniedbań obowiązków przez placówkę oświatową, może żądać jej naprawienia. Roszczenie powinien skierować przeciwko jednostce samorządu terytorialnego.
Zasady odpowiedzialności podmiotów publicznych, w tym jednostek samorządu terytorialnego jako organów prowadzących placówki oświatowe, zostały uregulowane w kodeksie cywilnym. Zgodnie z nim za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego albo inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa (art. 417 kodeksu cywilnego). Powołany przepis przewiduje odpowiedzialność deliktową jednostek samorządowych. Przykładowo w jej ramach gmina może ponosić odpowiedzialność na zasadzie ryzyka. Sytuacja taka będzie miała miejsce wówczas, gdy szkoda powstanie na skutek oderwania się części budowli lub jej zawalenia się, a gmina będzie posiadaczem samoistnym budowli, czyli podmiotem władającym budowlą jak właściciel (art. 434 k.c.). Tak jak każdy podmiot stosunków cywilnoprawnych z przedstawionej odpowiedzialności gmina może się zwolnić, jeżeli wykaże, że oderwanie się części budowli lub zawalenie się jej nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie.
Samo pojęcie budowli należy rozumieć szeroko, a jej charakter może być bardzo różny. Może to być nawet konstrukcja sceny lub miejsca do wystąpień np. podczas Dnia Dziecka czy apelu szkolnego.
Jednostki samorządu terytorialnego ponoszą również odpowiedzialność za działalność placówek oświatowych, które prowadzą. Zgodnie z ustawą z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) organ prowadzący szkołę lub placówkę (gmina, powiat, województwo) odpowiada za jej działalność. Do zadań organu prowadzącego szkołę lub placówkę należy zaś w szczególności: zapewnienie warunków działania szkoły lub placówki, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki. Oznacza to, że w przypadku wyrządzenia szkody z przyczyn leżących po stronie gminnej placówki oświaty odpowiedzialność ponosi jednostka samorządu terytorialnego i nie może się od niej skutecznie uchylić.

Wypadek w szkole

W praktyce wypadek w szkole definiuje się jako nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło między innymi w czasie zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych realizowanych przez placówki oświatowe. Sąd Najwyższy w wyroku z 27 września 2002 r.(II UKN 385/2001 LexPolonica nr 358703) wyjaśnił, że wypadkiem w czasie zajęć szkolnych jest zdarzenie, jakiemu uległ uczeń przebywający w szkole lub w innej ustawowo określonej jednostce systemu oświaty albo w innym miejscu wyznaczonym przez te placówki oświatowe w związku z uczestniczeniem w zajęciach szkolnych, podczas których realizowany jest pod nadzorem pedagogiczno-dydaktycznym program nauczania, uwzględniający podstawę programową kształcenia uczniów w konkretnej szkole lub klasie). Oznacza to, że miejscem tym jest nie tylko macierzysta palcówka oświatowa, ale również każde miejsce, w którym szkoła organizuje i prowadzi zajęcia dla swoich uczniów (np. zielone szkoły, wycieczki).
To jest tylko część artykułu, zobacz pełną treść w e-wydaniu Dziennika Gazety Prawnej: Kiedy za wypadek ucznia szkoła poniesie odpowiedzialność.
W pełnej wersji artykułu znajdziesz odpowiedzi na pytania:
- Czy samorząd odpowiada za błędy popełnione przez pedagogów
- Czy otrzymam odszkodowanie za brak nadzoru ze strony nauczyciela
- Jaka rekompensata przysługuje poszkodowanemu uczniowi