Czy strony mogą rozwiązać umowę, jeżeli jej przedmiotem była sprzedaż nieruchomości?
Rozwiązanie umowy następuje na podstawie ogólnej zasady swobody kontraktowania, określonej w art. 3531 kodeksu cywilnego. Dla skutecznego rozwiązania łączącej strony umowy umowa nie może być w całości zrealizowana – strony musi wciąż łączyć stosunek zobowiązaniowy. Jeżeli zatem nie wszystkie zobowiązania między stronami zostały wykonane, możliwe jest złożenie oświadczeń woli o rozwiązaniu umowy.
Przedmiotem kontrowersji była możliwość ewentualnego rozwiązania umowy sprzedaży nieruchomości. Rozwiązanie umowy sprzedaży nieruchomości jest możliwe, jeżeli umowa ta nie wywołała skutku rozporządzającego – nie nastąpiło przeniesienie własności nieruchomości. Ma to miejsce przede wszystkim w sytuacjach, w których sprzedaż nastąpiła z zastrzeżeniem warunku i terminu, w związku z czym dla skutecznego przeniesienia własności nieruchomości konieczne jest zawarcie umowy rozporządzającej. Wówczas strony mogą w każdym czasie umowę rozwiązać.
Odmiennie jest jednak w wypadku, w którym przeniesienie własności nieruchomości nastąpiło. Stanowisko doktryny jest podzielone. Jednak przeważa pogląd, że możliwe jest rozwiązanie umowy sprzedaży nieruchomości, nawet jeżeli doszło do przejścia własności na nabywcę i jeżeli między stronami istnieją jeszcze inne zobowiązania. Dotyczy to przede wszystkim sytuacji, w której mimo że doszło do przeniesienia własności, to nie nastąpiła jeszcze całkowita zapłata ceny – np. jeżeli cena miała być zapłacona w terminie późniejszym lub jeżeli jej zapłata następuje w ratach. Wówczas, mimo rozporządzającego skutku pierwotnej umowy, możliwe jest złożenie przez strony zgodnych oświadczeń woli o jej rozwiązaniu. Nastąpić to musi w formie aktu notarialnego, ponieważ na podstawie oświadczeń o rozwiązaniu umowy będzie następowało zwrotne przeniesienie własności nieruchomości. Umowa lub porozumienie stron o rozwiązaniu umowy sprzedaży nieruchomości, zawarte w formie aktu notarialnego, jest podstawą do dokonania wpisu w księdze wieczystej.