Czy naruszenie przepisów regulujących jakość i bezpieczeństwo produktów lub zasad prowadzenia sprzedaży detalicznej może prowadzić do zastosowania wobec przedsiębiorcy instrumentów dyscyplinujących?
Celem kontroli prowadzonych przez inspektorów handlowych jest weryfikacja, czy przedsiębiorca przestrzega wymogów jakości i bezpieczeństwa produktów. Korygowanie ujawnionych nieprawidłowości stanowi o istocie i potrzebie interwencji. Doprowadzeniu do zgodności z prawem służą stosowne decyzje administracyjne (np. wstrzymanie lub ograniczenie wprowadzania produktu do obrotu).
Niewykonanie tego rodzaju decyzji jest sankcjonowane karnie: grzywną do 720 tys. zł lub karą pozbawienia wolności do lat dwóch. Odpowiedzialność jest osobista i adresowana do osoby fizycznej, której w strukturze organizacyjnej przedsiębiorcy powierzono zapewnienie zgodności działalności z przepisami prawa. Jeżeli brak takiej szczególnej osoby, odpowiedzialność ponosi zarządzający przedsiębiorstwem.
Innymi instrumentami dyscyplinowania przedsiębiorcy, bezpośrednio w następstwie kontroli, są odpowiedzialność za wykroczenie i administracyjne kary pieniężne. Przepisy szczególne określają, jakie uchybienia kwalifikuje się jako wykroczenia. Są to np. brak prawidłowego uwidaczniania cen detalicznych, brak zapewnienia oznakowania produktu w języku polskim, utrudnianie prowadzenia kontroli. Odpowiedzialność za wykroczenie jest osobista i obciąża osobę funkcjonalnie odpowiedzialną za uchybienie. Najczęściej stosowaną karą jest grzywna sięgająca 5 tys. zł. W określonych przypadkach może ją nałożyć inspektor handlowy, bez konieczności prowadzenia postępowania przed sądem.
Administracyjne kary pieniężne określają przepisy szczególne. Karą pieniężną zagrożone jest np. wprowadzenie do obrotu produktu niespełniającego wymogów bezpieczeństwa (do 100 tys. zł) oraz znakowanie, prezentowanie i reklama środków spożywczych niezgodnie z przepisami (do pięciokrotnej wartości brutto zakwestionowanego środka spożywczego). Zobowiązanym do zapłaty kary jest przedsiębiorca: osoba fizyczna lub spółka.