Kto może udzielić prokury oraz jaki jest zakres uprawnień prokurenta?
Zgodnie z art. 1091 kodeksu cywilnego (k.c.) prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Obowiązkowemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców KRS podlegają spółki handlowe, tj. spółka jawna, partnerska, komandytowa, komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. W każdej z tych spółek może zostać ustanowiona prokura. Prokury nie może ustanowić osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, gdyż taki przedsiębiorca podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez gminy i nie może być wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS.
Prokura obejmuje umocowanie do wszystkich czynności sądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, tj. do wniesienia i cofnięcia powództwa, wnoszenia środków odwoławczych, zawierania ugody lub udzielania pełnomocnictw procesowych. Do czynności pozasądowych, do których uprawniony jest prokurent, należą przede wszystkim wszelkiego rodzaju umowy związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, m.in. umowy dostawy, sprzedaży, o świadczenie usług, umowy pożyczki oraz umowy o pracę z pracownikami przedsiębiorstwa. Ustawowego zakresu umocowania prokurenta z art. 1091 k.c. nie można wyłączyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Oznacza to, że nie można ograniczyć ustawowych uprawnień prokurenta ze skutkiem wobec kontrahentów przedsiębiorstwa, a wszelkie odmienne od ustawowych postanowienia zawarte w wewnętrznych porozumieniach między spółką a prokurentem są bezskuteczne wobec osób trzecich.
Przewidziano jednak pewne ograniczenia umocowania prokurenta. Zgodnie z art. 1093 k.c. do zbycia przedsiębiorstwa, oddania przedsiębiorstwa do czasowego korzystania oraz do zbywania i obciążania nieruchomości prokurent musi uzyskać od przedsiębiorcy pełnomocnictwo do poszczególnej czynności.