Przy częściowym zwolnieniu z opłat sądowych pełnomocnik nie zostanie wezwany do uiszczenia należności. Powinien sam pilnować terminów – uchwalił Sąd Najwyższy.
Sąd okręgowy odrzucił zarzuty pozwanego od nakazu zapłaty, opierając się na art. 112 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010 r. nr 90, poz. 594 z późn. zm.). Zgodnie z nim jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych zgłoszony przed upływem terminu do opłacenia pisma został prawomocnie oddalony, przewodniczący wzywa stronę do opłacenia złożonego pisma.
Jednak par. 3 tego przepisu stwierdza, że zasad tych się nie stosuje, gdy pismo podlegające opłacie zostało wniesione przez adwokata lub radcę prawnego.
W takim przypadku jeżeli wniosek o zwolnienie od kosztów złożony przed upływem terminu do opłacenia pisma został oddalony, tygodniowy termin do opłacenia pisma biegnie od dnia doręczenia stronie postanowienia, a gdy postanowienie zostało wydane na posiedzeniu jawnym – od dnia jego ogłoszenia. Sąd nie wzywa zatem profesjonalnego pełnomocnika do zapłaty.
Sędzia uzasadnił, że po częściowym zwolnieniu pozwanego od opłaty wniesione przez jego adwokata zarzuty nie zostały opłacone. Pozwany złożył zażalenie. Podnosił, że art. 112 ust. 2 i 3 ustawy o kosztach sądowych nie ma zastosowania w przypadku częściowego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych.
Z przepisu tego wynika bowiem, że trzeba uiścić należność, gdy wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oddalony został w całości. Sąd rozpoznający zażalenie miał wątpliwości, jakie orzeczenie wydać, i przedstawił Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne.
Zwrócił przy tym uwagę na zasadę, zgodnie z którą pismo wniesione przez adwokata czy radcę prawnego, które nie zostało opłacone, przewodniczący zwraca bez wezwania o uiszczenie opłaty. Wątpliwości sądu budziła też wykładnia przepisu dotyczącego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów. Nie jest bowiem jasne, czy przepis ten odnosi się również do sytuacji, gdy wniosek o zwolnienie od kosztów został tylko częściowo oddalony.
Sąd Najwyższy stwierdził, że art. 112 ust. 3 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych ma zastosowanie także w razie częściowego oddalenia wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych wniesionego przez adwokata lub radcę prawnego.

Uchwała Sądu Najwyższego z 16 listopada 2012 r., sygn. akt III CZP 56/12.