Zarabiający na obrocie wierzytelnościami fundusz sekurytyzacyjny nie powinien być uprzywilejowany w stosunku do konsumenta. Wyciągi z ksiąg rachunkowych funduszu nie mogą mieć mocy dokumentów urzędowych.

To fundusz sekurytyzacyjny, a nie konsument, będzie musiał udowodnić przed sądem, że wierzytelność, której dochodzi, istnieje i się nie przedawniła. Taki jest skutek orzeczenia, jakie wczoraj wydał Trybunał Konstytucyjny. Sędziowie orzekli, że uprzywilejowanie ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego oraz sporządzonych z nich wyciągów poprzez nadanie im mocy prawnej dokumentu urzędowego jest niezgodne z konstytucją. Podobne orzeczenie zapadło w marcu br., kiedy to TK pozbawił banki przywilejów procesowych i odebrał bankowym księgom rachunkowym moc dokumentów urzędowych.

Fundusze sekurytyzacyjne skupują od banków długi ich klientów. Są więc prywatnymi przedsiębiorstwami prowadzącymi działalność zarobkową w sferze obrotu wierzytelnościami. Dlatego też TK uznał, że w sporze sądowym fundusz nie powinien być dodatkowo uprzywilejowany w stosunku do konsumenta. Tymczasem przepis, który oceniali sędziowie Trybunału, nadaje księgom rachunkowym funduszu moc dokumentu urzędowego. To z kolei powoduje, że osoba, która twierdzi w sporze sądowym, że taki dokument jest nieprawdziwy lub niezgodny z prawdą, sama musi te okoliczności udowodnić.

Tak było w sprawie Krzysztofa Z. i Ewy Z., których przypadek był impulsem do zadania przez Sąd Rejonowy w Toruniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu. Fundusz sekurytyzacyjny dochodził od pozwanych zapłaty wierzytelności, którą wcześniej nabył od spółki w Piasecznie. Jej wysokość miał potwierdzać wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu. Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa, twierdząc, że wierzytelność przedawniła się, a fundusz nieudowodnił roszczenia. Ponadto wnioskowali o zobowiązanie funduszu do złożenia dokumentacji dotyczącej umowy kredytu, z której wywodzi swoje pretensje. Fundusz zakwestionował tezę o przedawnieniu roszczenia i nie przedstawił dokumentacji.

Zdaniem TK brak jest argumentów uzasadniających utrzymywanie takiego przywileju procesowego. Uprzywilejowanie ksiąg rachunkowych funduszy sekurytyzacyjnych i wyciągów z tych ksiąg w postępowaniu cywilnym prowadzi do naruszenia zasady równości stron w procesie cywilnym oraz konstytucyjnej zasady sprawiedliwości społecznej.

SYGN. AKT P 1/10