W wyroku eksmisyjnym sąd musi orzec o uprawnieniu do lokalu socjalnego bądź jego braku także w stosunku do członków rodziny byłego właściciela mieszkania.
Orzeczenie kończące sprawę o eksmisję powinno zawierać nie tylko sam nakaz opuszczenia zajmowanej nieruchomości, lecz także rozstrzygnięcie co do uprawnienia pozwanego i jego domowników do lokalu socjalnego. Mimo że przewidujący taki wymóg art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i zmianie kodeksu cywilnego jest wyraźnie sformułowany, to nadal rodzi problemy orzecznicze. W jednej z ostatnio podjętych uchwał Sąd Najwyższy musiał podkreślić, że przepisy o przyznawaniu lokalu socjalnego mają zastosowanie także do małoletnich dzieci oraz żony właściciela lokalu mieszkalnego, który utracił tytuł własności.
Rozpoznający pozew o eksmisję sąd ma obowiązek ustalić, kto mieszka z eksmitowanym i czy osoby te spełniają warunki zobowiązujące sąd do przyznania uprawnienia do lokalu socjalnego. Może on orzec o takim prawie nie tylko w przypadku, gdy eksmitowanym będzie kobieta w ciąży, obłożnie chory czy bezrobotny. Ważny jest tutaj także dotychczasowy sposób korzystania przez nie z lokalu oraz ich szczególna sytuacja materialna i rodzinna.
Jeżeli w wyroku orzeczono o uprawnieniu w stosunku do dwóch lub więcej osób, gmina jest obowiązana zapewnić im co najmniej jeden lokal socjalny. Eksmisja jest następnie wstrzymywana do czasu złożenia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.
Podstawa
Uchwała z 21 grudnia 2010 r. (sygn. akt III CZP 109/10).