Wyraźne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym na podstawie przepisów o dzierżawie może być potraktowane jako uprzedzenie o takim zamiarze i wyznaczenie dodatkowego terminu do zapłaty.
W grudniu 2000 r. Skarb Państwa zawarł umowę ze spółką M., obecnie spółką MF, o oddanie przedsiębiorstwa państwowego do odpłatnego korzystania na podstawie ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw.

Przepisy o dzierżawie

Skarb Państwa oddał spółce zespół składników majątkowych i niemajątkowych, który wcześniej należał do przedsiębiorstwa Fabryka Wodomierzy. Wśród nich było 940 udziałów Skarbu Państwa w spółce, której przekazywano udziały o wartości 470 tys. zł. W umowie przewidziano szereg obowiązków przejmującego, w tym regularne płacenie rat kwartalnych (kapitałowych) i uiszczanie opłat publicznoprawnych. Zapisano też, że w sprawach nieuregulowanych zastosowanie będą miały przepisy kodeksu cywilnego o dzierżawie. Ponieważ spółka zaczęła zalegać z płatnościami (zalega zresztą do dzisiaj) tak rat, jak i opłat publicznprawnych, Skarb Państwa 21 marca 2007 r. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym. Spółka nie przyjęła tego do wiadomości, gdyż twierdziła, że w świetle art. 703 k.c. oświadczenie jest nieważne, ponieważ wcześniej należało ją zawiadomić o takim zamiarze i wyznaczyć dodatkowy 3-miesieczny termin do zapłaty. Skarb Państwa wystąpił wobec tego do sądu.

Opłaty publicznoprawne

Sąd I instancji uwzględnił powództwo, a sąd II instancji oddalił apelację pozwanej. Sąd apelacyjny stwierdził, że trzeba rozróżnić opłaty kwartalne i publicznoprawne. Pierwsze można porównać do czynszu z dzierżawy, a więc w stosunku do nich należy stosować art. 703 k.c. Nie odnosi się on jednak do opłat publicznoprawnych. A nawet gdyby się odnosił, to naruszenie go nie powoduje nieważności oświadczenia, ale jego czasową bezskuteczność. Oznacza to, że od dnia jego złożenia biegnie 3-misięczny termin do zapłaty zaległości.
Od tego wyroku spółka wniosła skargę kasacyjną. Zarzucała, że sąd rozdzielił opłaty, podczas gdy był to czynsz wieloelementowy. Pozwana nie neguje możliwości wypowiedzenia, ale tryb natychmiastowy. Ponieważ naruszony tym został art. 703 k.c., oświadczenie o wypowiedzeniu jest bezwzględnie nieważne.
Sąd Najwyższy oddalił skargę. Przypomniał, że umowa o przekazanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania zawarta była na podstawie ustawy o komercjalizacji przedsiębiorstw. Jest to umowa nienazwana i zawiera elementy z ustawy. Strony same zdecydowały o wprowadzeniu do niej przepisów o dzierżawie.
SN już wcześniej wyraził pogląd, że art. 703 kodeksu cywilnego może dotyczyć także opłat publicznoprawnych. Zatem sąd apelacyjny słusznie przyjął, że naruszenie tego przepisu powoduje bezskuteczność czasową. Jest to najbardziej odpowiednia koncepcja.
Wyraźne oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym na podstawie przepisów o dzierżawie może być potraktowane jako uprzedzenie o takim zamiarze i wyznaczenie dodatkowego terminu do zapłaty.
W grudniu 2000 r. Skarb Państwa zawarł umowę ze spółką M., obecnie spółką MF, o oddanie przedsiębiorstwa państwowego do odpłatnego korzystania na podstawie ustawy z 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw.



Przepisy o dzierżawie

Skarb Państwa oddał spółce zespół składników majątkowych i niemajątkowych, który wcześniej należał do przedsiębiorstwa Fabryka Wodomierzy. Wśród nich było 940 udziałów Skarbu Państwa w spółce, której przekazywano udziały o wartości 470 tys. zł. W umowie przewidziano szereg obowiązków przejmującego, w tym regularne płacenie rat kwartalnych (kapitałowych) i uiszczanie opłat publicznoprawnych. Zapisano też, że w sprawach nieuregulowanych zastosowanie będą miały przepisy kodeksu cywilnego o dzierżawie. Ponieważ spółka zaczęła zalegać z płatnościami (zalega zresztą do dzisiaj) tak rat, jak i opłat publicznprawnych, Skarb Państwa 21 marca 2007 r. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy w trybie natychmiastowym. Spółka nie przyjęła tego do wiadomości, gdyż twierdziła, że w świetle art. 703 k.c. oświadczenie jest nieważne, ponieważ wcześniej należało ją zawiadomić o takim zamiarze i wyznaczyć dodatkowy 3-miesieczny termin do zapłaty. Skarb Państwa wystąpił wobec tego do sądu.

Opłaty publicznoprawne

Sąd I instancji uwzględnił powództwo, a sąd II instancji oddalił apelację pozwanej. Sąd apelacyjny stwierdził, że trzeba rozróżnić opłaty kwartalne i publicznoprawne. Pierwsze można porównać do czynszu z dzierżawy, a więc w stosunku do nich należy stosować art. 703 k.c. Nie odnosi się on jednak do opłat publicznoprawnych. A nawet gdyby się odnosił, to naruszenie go nie powoduje nieważności oświadczenia, ale jego czasową bezskuteczność. Oznacza to, że od dnia jego złożenia biegnie 3-misięczny termin do zapłaty zaległości.
Od tego wyroku spółka wniosła skargę kasacyjną. Zarzucała, że sąd rozdzielił opłaty, podczas gdy był to czynsz wieloelementowy. Pozwana nie neguje możliwości wypowiedzenia, ale tryb natychmiastowy. Ponieważ naruszony tym został art. 703 k.c., oświadczenie o wypowiedzeniu jest bezwzględnie nieważne.
Sąd Najwyższy oddalił skargę. Przypomniał, że umowa o przekazanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania zawarta była na podstawie ustawy o komercjalizacji przedsiębiorstw. Jest to umowa nienazwana i zawiera elementy z ustawy. Strony same zdecydowały o wprowadzeniu do niej przepisów o dzierżawie.
SN już wcześniej wyraził pogląd, że art. 703 kodeksu cywilnego może dotyczyć także opłat publicznoprawnych. Zatem sąd apelacyjny słusznie przyjął, że naruszenie tego przepisu powoduje bezskuteczność czasową. Jest to najbardziej odpowiednia koncepcja.
SYGN. AKT IV CSK 215/10
Zwłoka dzierżawcy
Art. 703 kodeksu cywilnego
Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki z zapłatą ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednakże wydzierżawiający powinien uprzedzić dzierżawcę, udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu.