Nieopłacenie skargi kasacyjnej wniesionej do Sądu Najwyższego nie może być przyczyną jej odrzucenia bez wezwania do uzupełnienia braku, nawet jeżeli sprawa w pierwszej instancji została rozpoczęta na podstawie poprzednich przepisów, które taką praktykę dopuszczały.
Postępowanie przed Sądem Najwyższym powinno być prowadzone według przepisów obowiązujących w chwili wniesienia skargi kasacyjnej, nawet jeżeli w momencie wszczęcia sprawy w pierwszej instancji jeszcze nie weszły w życie.
Takie rozstrzygnięcie zostało wczoraj podjęte przez Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów, pod przewodnictwem prezesa SN Waleriana Sanetry. Uchwale została nadana moc zasady prawnej.

Nieopłacona – odrzucona

W sprawie chodziło o rozstrzygnięcie, czy podlega odrzuceniu nieopłacona skarga kasacyjna bez wezwania przez sąd do uzupełnienia tego braku. Taka możliwość istniała na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów. Zostały one jednak uchylone przez nowelizację kodeksu postępowania cywilnego, która weszła w życie w lipcu zeszłego roku. Obecnie, wniesione pismo nie może być odrzucone pomimo braku opłaty, jeżeli wcześniej strona nie została wezwana do jej uiszczenia.
Sąd Najwyższy ocenił, że skarga kasacyjna złożona po wejściu w życie nowej regulacji powinna być traktowana jako nowe postępowanie, w związku z czym strona musi zostać wezwana do opłacenia skargi. Dopiero dalsze nieuiszczenie wymaganej kwoty skutkuje odrzuceniem. Takiego rozstrzygnięcia domagała się również prokurator.
– Wola ustawodawcy była taka, aby nieopłacona skarga kasacyjna wniesiona przez adwokata po dniu wejścia w życie ustawy uchylającej art. 1302 par. 3 k.p.c. podlegała odrzuceniu dopiero po bezskutecznym wezwaniu do usunięcia tego braku – podkreślił prezes SN.



Rozbieżne oceny sędziów

Sąd Najwyższy swoim rozstrzygnięciem miał na celu wyjaśnienie wątpliwości dotyczących charakteru postępowania wszczętego na podstawie skargi kasacyjnej. Zgodnie z prawem może być ona złożona przez jedną ze stron, po wydaniu prawomocnego orzeczenia w toku instancji rozpatrywanych przez sądy powszechne. Wśród sędziów istniały do tej pory rozbieżne oceny, na podstawie których część z nich uznawała takie sprawy za nowe postępowanie, a pozostali za kontynuację poprzedniego.
Rozpatrywane zagadnienie prawne wyłoniło się przy rozpoznawaniu zażalenia Bogdana M. na postanowienie sądu apelacyjnego, na mocy którego odrzucono złożoną przez jego adwokata nieopłaconą skargę kasacyjną. Odrzucenie wniosku było uzasadniane obowiązkiem zapłacenia od skargi kasacyjnej kwoty 30 zł. Sąd apelacyjny zastosował w tym przypadku poprzednio nieobowiązujące od lipca 2009 roku regulacje.

Moc zasady prawnej

Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę, której nadał moc zasady prawnej. Zgodnie z jej treścią nieopłacona skarga złożona przez adwokata lub radcę prawnego po wejściu w życie ustawy z 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania cywilnego oraz innych ustaw (Dz.U. z 2008 r. nr 234, poz. 1571) podlega odrzuceniu w razie niewykonania zarządzenia wzywającego do opłacenia skargi (art. 3986 par. 2 k.p.c. w zw. 130 par. 1 k.p.c.).
Uchwała Sądu Najwyższego w składzie siedmiu sędziów z 15 czerwca 2010, sygn. II UZP 4/10.