Notariusz ponosi odpowiedzialność za błędy i zaniedbania, które doprowadziły do wyrządzenia szkody. Ale roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym przedawnia się z upływem trzech lat od momentu dowiedzenia się o szkodzie i osobie odpowiedzialnej.
Nadzwyczajne walne zgromadzenie wspólników spółki A. podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego Wszystkie udziały objęła spółka T. i pokryła je aportem – prawem użytkowania wieczystego nieruchomości, wybudowanym tam fundamentem, kompletną dokumentacją techniczną i pozwoleniem na budowę o wartości 600 tys. zł.
21 listopada 2001 r. notariusz Marianna K. sporządziła umowę przenoszącą to na spółkę A. Jednak odpis aktu notarialnego z wnioskiem nabywcy o wpis do księgi wieczystej wysłała dopiero w maju 2003 r., a powinna to była zrobić w ciągu trzech dni.

Hipoteka przymusowa

W lutym 2002 r. sąd wpisał do księgi wieczystej prowadzonej dla tej nieruchomości hipoteki przymusowe na ponad 3 mln zł na rzecz urzędu skarbowego. We wrześniu 2003 r. odbyła się licytacja nieruchomości, która ostatecznie została sprzedana za ok. 900 tys. zł. A we wrześniu 2005 r. spółka A. wystąpiła przeciwko notariuszowi o odszkodowanie za szkodę spowodowaną niewysłaniem w terminie do sądu odpisu aktu i wniosku o wpis do księgi wieczystej. Żądała 1,8 mln zł z odsetkami, bo na tyle biegli wycenili wartość nieruchomości.



Szkody nie udowodniono

Sąd I instancji oddalił powództwo. Stwierdził, że notariusz dopuściła się zaniedbania swoich obowiązków, ale nie ma podstawy do obciążenia jej odpowiedzialnością, gdyż powódka nie udowodniła, że spowodowało to szkodę w jej majątku. Nie udowodniła też prawdziwości twierdzeń o obciążeniu nieruchomości hipotekami, bo nie ma aktualnych odpisów z księgi wieczystej, ale nawet gdyby tak było, to nie oznacza jeszcze powstania szkody.
Sąd II instancji oddalił apelację spółki z tych samych powodów, choć pozwana zgłaszała jeszcze zarzut przedawnienia roszczeń. Od tego wyroku spółka wniosła skargę kasacyjną. Polemizowała w niej przede wszystek z poglądem, że wpis hipotek nie spowodował szkody. Obciążenie takie zmniejszyło bowiem wartość nieruchomości.

Roszczenie przedawniło się

Sąd Najwyższy oddalił skargę. Zdecydował o tym zasadnie podnoszony przez pozwaną zarzut przedawnienia roszczenia. Przy szkodzie wyrządzonej czynem niedozwolonym termin ten wynosi trzy lata od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie zobowiązanej do jej naprawienia.
W ustnym uzasadnieniu wyroku SN stwierdził, że spółka łączyła szkodę z wpisem hipotek przymusowych, co miało miejsce w lutym 2002 r. A więc wtedy wiedziała już o szkodzie i osobie za nią odpowiedzialnej, natomiast z pozwem wystąpiła we wrześniu 2005 r. SN podkreślił także, że poglądy obu sądów, iż sam wpis hipotek nie powoduje jeszcze szkody, jest błędny, bo na pewno powoduje obniżenie wartości nieruchomości. Ale w rezultacie wyrok odpowiadał prawu, gdyż roszczenie było przedawnione, więc powództwo należało oddalić.
Sygn. akt II CSK 544/09
Termin dla notariusza
Notariusz jest obowiązany przesłać z urzędu sądowi właściwemu do prowadzenia ksiąg wieczystych wypis aktu notarialnego zawierający wniosek o wpis do księgi wieczystej wraz z dokumentami stanowiącymi podstawę wpisu, w terminie trzech dni od sporządzenia aktu – wynika z art. 92 par. 4 ustawy – Prawo o notariacie.