Sąd dyscyplinarny, orzekając w postępowaniu odwoławczym, może wymierzyć sędziemu najsurowszą karę - usunięcie z urzędu.
ORZECZENIE
Sąd Najwyższy w poszerzonym składzie podjął uchwałę, w której stwierdził, że w postępowaniu dyscyplinarnym sędziów nie stosuje się art. 454 par. 3 kodeksu postępowania karnego, który stanowi, że sąd odwoławczy nie może zaostrzyć kary przez wymierzenie kary dożywotniego pozbawienia wolności. Oznacza to, że w postępowaniu odwoławczym sąd dyscyplinarny może wymierzyć sędziemu karę dyscyplinarną polegającą na usunięciu go z urzędu.
SN przypomniał, że w prawie o ustroju sądów powszechnych brak jest przepisów, które regulowałyby granicę dopuszczalności orzekania na niekorzyść w dyscyplinarnym postępowaniu odwoławczym. Nie oznacza to jednak, iż należy bezwzględnie stosować przepis k.p.k., który mówi o zakazie wymierzania w postępowaniu odwoławczym kary dożywotniego pozbawienia wolności. Zdaniem SN w art. 454 par. 3 k.p.k. ustawodawca nie sformułował adresowanego do sądu odwoławczego zakazu zaostrzania kary przez wymierzenie kary najsurowszej. Sędziowie porównali charakter prawny kar dożywotniego pozbawienia wolności i złożenia sędziego z urzędu. SN uznał, że obie kary stanowią ingerencję w sferę wykonywania jakościowo odmiennych praw podstawowych. O ile bowiem kara pozbawienia wolności oznacza ingerencję w sferę wykonywania konstytucyjnego prawa do wolności, to kara złożenia sędziego z urzędu jest ingerencją w wolność wyboru i wykonywania zawodu zagwarantowaną. Sędziowie podkreślili także, że kara dożywotniego pozbawienia wolności na zawsze pozbawia człowieka jednego z najcenniejszych - obok prawa do życia - dóbr, jakim jest wolność osobista. Natomiast kara złożenia z urzędu pozbawia ukaranego jedynie możliwości wykonywania zawodu sędziego. Tak więc nie uniemożliwia ona normalnego funkcjonowania w społeczeństwie ludzi wolnych ani nawet wykonywania innego niż sędziowski zawodu zgodnego z posiadanym wykształceniem. Kara złożenia z urzędu mogłaby być więc raczej porównywana z przewidzianym w art. 39 pkt 2 k.k. środkiem karnym zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności.
Sygn. akt I KZP 11/08