Pani Kamila odziedziczyła po dziadku stary samochód wymagający kosztownego remontu. Dopełniła wszystkich formalności związanych ze spadkiem. Teraz ponosi wydatki związane z utrzymywaniem auta, bo bez remontu nikt nie chce go kupić. – Chciałabym pojazd przynajmniej czasowo wycofać z ruchu, aby uniknąć dalszych wydatków. Znajoma poradziła mi jednak, abym wyrejestrowała samochód, a potem sprzedała go na części lub zezłomowała. Czy wyrejestrowanie jest konieczne – pyta czytelniczka
Nie można czasowo wycofać z ruchu auta osobowego – taka procedura dotyczy jedynie samochodów ciężarowych i przyczep o dopuszczalnej masie całkowitej od 3,5 tony, ciągników samochodowych, autobusów i pojazdów specjalnych. Aby zatem nie ponosić wydatków związanych z utrzymaniem samochodu, z którego nikt nie korzysta, trzeba go wyrejestrować. W tym celu powinien zostać przekazany przedsiębiorcy, który prowadzi stację demontażu, bądź też oddać auto do kasacji. Przekazanie pojazdu uprawnia do złożenia w urzędzie miasta (w mieście na prawach powiatu) lub w starostwie powiatowym, w którym miała miejsce ostatnia rejestracja pojazdu, wniosku o wyrejestrowanie. Wniosek może też złożyć upoważniona osoba – wtedy należy dołączyć pełnomocnictwo.
Do wyrejestrowania samochodu potrzebny jest prócz wniosku zestaw dokumentów:
● zaświadczenie o przekazaniu pojazdu wyspecjalizowanemu przedsiębiorcy, w którym musi być podany numer VIN lub nadwozia, podwozia albo ramy,
● dowód rejestracyjny,
● karta pojazdu (jeżeli była wydana)
● tablice rejestracyjne.
W razie braku dowodu rejestracyjnego, karty pojazdu lub tablic do wniosku należy dołączyć oświadczenie złożone pod odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych zeznań. Przy załatwianiu formalności dodatkowo trzeba okazać dowód osobisty, dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego OC lub dowód opłacenia składki na to ubezpieczenie, a także opłaty skarbowej za decyzję o wyrejestrowaniu pojazdu. Jeśli wyrejestrowanie pojazdu zostało powierzone pełnomocnikowi, oprócz pisemnego upoważnienia potrzebny jest dowód uiszczenia za nie opłaty skarbowej. Pieniądze można wpłacić bezpośrednio w kasie urzędu albo przekazem pocztowym na rachunek bankowy.
Wyrejestrowanie auta jest konieczne w razie kradzieży, wywozu z kraju, zniszczenia i kasacji za granicą. W każdym z tych przypadków potrzebne są dodatkowe dokumenty. Jeśli np. auto padło łupem złodzieja, należy okazać zaświadczenie z policji potwierdzające zgłoszenie kradzieży lub postanowienie o umorzeniu dochodzenia, a także oświadczenie o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania informujące o kradzieży. Nie ma obowiązku okazania tablic rejestracyjnych.
Z kolei w razie wywozu samochodu z kraju przy załatwianiu formalności związanych z wyrejestrowaniem potrzebny będzie dokument potwierdzający zbycie za granicą i oświadczenie pod odpowiedzialnością karną za składanie fałszywych zeznań lub kopia dokumentu potwierdzającego rejestrację wozu za granicą. W razie złożenia dokumentów w języku obcym należy dołączyć tłumaczenie na język polski sporządzone przez tłumacza przysięgłego. Nie dołącza się tablic rejestracyjnych. Gdyby za granicą samochód uległ zniszczeniu (kasacji), potrzebny jest też dokument potwierdzający to zniszczenie albo kasację i tłumaczenie go na język polski sporządzone przez tłumacza przysięgłego.
Podstawa prawna
Art. 73–75 ustawy z 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.).
Tomasz Tatomir radca prawny, Kancelaria Prawa Ochrony Środowiska i Prawa Gospodarczego „KoncepTT” / Dziennik Gazeta Prawna
OPINIA EKSPERTA
Do momentu wyrejestrowania samochodu właściciel ma obowiązek opłacenia ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych. Nie zwalnia go z tego nawet fakt, że pojazd jest np. na stałe unieruchomiony, uległ kasacji, lub został skradziony. Zgodnie z art. 23 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tj. Dz.U. z 2013 r. poz. 392 ze zm.), posiadacz pojazdu zarejestrowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ma obowiązek mieć ochronę ubezpieczeniową przez cały okres, w którym pojazd jest zarejestrowany. Brak ciągłości ubezpieczenia OC podlega opłacie karnej, która w bieżącym roku dla pojazdów osobowych wynosi od 740 zł do 3700 zł.
Dopóki pojazd nie zostanie wyrejestrowany, na dotychczasowym (formalnym) posiadaczu nadal ciąży odpowiedzialność za powstałe szkody w środowisku lub zdrowiu ludzi. Zawiera on bowiem elementy i substancje niebezpieczne oraz szkodliwe dla środowiska, np. baterie samochodowe kwasowo-ołowiane, akumulatory, żrące płyny itp. Powinien zatem zostać przekazany do wyspecjalizowanej stacji demontażu, która zapewnia bezpieczne przetwarzanie takich pojazdów i powstających z nich odpadów. Zgodnie z art. 48 ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji nieprzekazanie pojazdu wycofanego z eksploatacji do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów podlega karze grzywny.
Natomiast posiadacz pojazdu nie może go na własną rękę zdemontować w celu sprzedaży na części bądź przekazania części do składnicy złomu. Zgodnie z art. 53a ustawy z 20 stycznia 2005 r. o recyklingu (Dz.U. nr 25, poz. 202 ze zm.), kto poza stacją demontażu dokonuje wymontowania z pojazdów wycofanych z eksploatacji przedmiotów wyposażenia lub części nadających się do ponownego użycia, lub elementów nadających się do odzysku lub recyklingu – podlega karze pieniężnej od 10 tys. do 300 tys. zł. Jedynym legalnym sposobem pozbycia się pojazdu poza odsprzedażą w całości, jest wyłącznie jego złomowanie za pośrednictwem stacji demontażu i wyrejestrowanie. Wyspecjalizowane punkty demontażu i zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji mają obowiązek przyjąć bez żadnej opłaty taki pojazd, pod warunkiem że jest kompletny (dla samochodów osobowych waga nie powinna być mniejsza niż 90 proc. masy określonej w dowodzie rejestracyjnym). Od niekompletnego pojazdu może być naliczona opłata w wysokości do 10 zł za każdy kilogram brakującej masy.
Na podstawie zaświadczenia o demontażu wydanego przez autoryzowaną stację demontażu, posiadacz złomowanego pojazdu może dokonać czynności jego wyrejestrowania przez organ właściwy ze względu na miejsce jego ostatniej rejestracji. Opłata na rzecz gminy wynosi 10 zł – koszty są więc znikome. Warto zatem wyrejestrować złomowany pojazd, aby nie narażać się na niepotrzebne dodatkowe opłaty związane ze składką OC lub ewentualnymi karami pieniężnymi. Wyrejestrowanie jest konieczne, gdy pojazd zostaje oddany na złom, w razie kradzieży lub utraty, a także gdy został zarejestrowany za granicą lub tam zniszczony. W innych przypadkach lepiej dokładnie przemyśleć decyzję o złożeniu wniosku o wyrejestrowanie, bowiem najczęściej nie ma możliwości ponownego zarejestrowania takiego pojazdu.