Już za niecałe trzy miesiące wejdą w życie przepisy unijnego Kodeksu Celnego. Przedsiębiorcy dokonujący operacji celnych, którzy są zainteresowani sprawną wymianą handlową z krajami spoza UE i korzystaniem z uproszczeń w procedurach, powinni już dziś podjąć niezbędne kroki w celu uzyskania świadectwa upoważnionego przedsiębiorcy AEO (Authorized Economic Operator).
Marta Kolbusz-Nowak starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego EY / Dziennik Gazeta Prawna
Konrad Kosakowski starszy konsultant w dziale doradztwa podatkowego EY / Dziennik Gazeta Prawna
Dorota Pokrop dyrektor w dziale doradztwa podatkowego EY / Dziennik Gazeta Prawna
Dlaczego tak wcześnie? Bo procedura uzyskiwania statusu jest czasochłonna: na wydanie świadectwa dyrektor właściwej izby celnej ma 120 dni kalendarzowych od daty jego otrzymania, w czasie którego m.in. przeprowadza audyt przedsiębiorstwa.
Przypomnijmy: zmiany w unijnych przepisach celnych wchodzące w życie z dniem 1 maja br. są znaczne, w konsekwencji będą miały daleko idący wpływ na sytuację wielu przedsiębiorców. Przykładowo, podmioty korzystające dotychczas z procedur gospodarczych bez obowiązku składania zabezpieczenia (np. w procedurze uszlachetniania czynnego czy też przetwarzania pod kontrolą) na gruncie nowych regulacji będą zobowiązane do złożenia stosownego zabezpieczenia, np. w postaci gwarancji bankowej, a to wiąże się z kosztami finansowymi. Spowoduje to, iż oszczędności finansowe płynące ze stosowania tych procedur po 1 maja 2016 r. będą istotnie mniejsze niż dotychczas. Remedium na wspomniane zaostrzenie przepisów może być dla przedsiębiorców uzyskanie statusu AEO. Poniżej opisujemy, jakie są możliwości uzyskania świadectwa, jakie wymogi powinien spełnić wnioskujący oraz jakie korzyści może dzięki temu odnieść.
● Co to jest status AEO
Status AEO już dziś przynosi wymierne korzyści podmiotom zaangażowanym w międzynarodowe operacje handlowe – zarówno producentom, jak i podmiotom prowadzącym składy celne, przewoźnikom, spedytorom, importerom oraz eksporterom. Posiadanie przez przedsiębiorcę statusu AEO daje rękojmię przestrzegania przepisów prawa wspólnotowego w transakcjach zagranicznych. Przedsiębiorca taki jest postrzegany przez organy celne oraz kontrahentów jako zaufany, dlatego może korzystać z pewnych uproszczeń. Inaczej mówiąc: certyfikat upoważnionego przedsiębiorcy AEO pozwala sprawnie handlować z krajami spoza UE.
Obecnie świadectwo AEO może zostać nadane w następującym zakresie:
a) uproszczenia celne – dla przedsiębiorców wnioskujących o korzystanie z uproszczeń przewidzianych w przepisach celnych (świadectwo AEO C),
b) bezpieczeństwo i ochrona – dla przedsiębiorców wnioskujących o korzystanie z ułatwień w zakresie kontroli celnej dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony z chwilą wprowadzenia towarów na obszar celny Wspólnoty lub z chwilą opuszczania obszaru celnego Wspólnoty przez te towary (świadectwo AEO S),
c) uproszczenia celne/bezpieczeństwo i ochrona – dla przedsiębiorców wnioskujących o korzystanie z obu zakresów uproszczeń określonych powyżej (świadectwo AEO F).
● Jakie korzyści daje certyfikat
Już obecnie posiadający status AEO odnoszą z tego tytułu wiele korzyści. Są wśród nich m.in.:
● mniejsza liczba kontroli fizycznych i kontroli dokumentów w porównaniu z innymi przedsiębiorcami, którzy statusu AEO nie posiadają,
● szybsza kontrola nadawanych przesyłek (priorytetowe ich traktowanie),
● możliwość prowadzenia kontroli celnej w miejscu innym niż urząd celny (przykładowo w siedzibie przedsiębiorcy lub innym wyznaczonym miejscu),
● szybszy i łatwiejszy dostęp do uproszczeń określonych przepisami prawa.
Na gruncie nowych przepisów celnych korzyści będzie znacznie więcej – przedsiębiorcy posiadający status AEO będą mieli dodatkowo możliwość:
● składania zabezpieczeń o obniżonej wysokości lub uzyskania zwolnienia z konieczności złożenia takiego zabezpieczenia (co jest kluczowe dla obniżenia kosztów zabezpieczenia),
● korzystania z samoobsługi celnej i odprawy scentralizowanej,
● korzystania z procedury uproszczonej odprawy towarów poprzez wpis do rejestru bez przedstawiania towarów organom celnym,
● w przypadku starania się o uzyskanie pozwolenia na stosowanie procedur specjalnych, będzie można przyjąć, że wnioskujący spełnia warunki do zastosowania tej procedury i nie trzeba będzie ich badać ponownie.
● Jak uzyskać pozwolenie – przebieg procedury
Procedura złożenia wniosku oraz uzyskania pozwolenia AEO nie zmieni się zasadniczo na gruncie nowych przepisów celnych. [infografika] Niemniej jednak począwszy od 1 maja 2016 r. przyznanie statusu AEO będzie się wiązało z koniecznością spełniania dodatkowych kryteriów. Wprowadzono m.in. wymóg zapewnienia odpowiednich kompetencji pracowników odpowiedzialnych za operacje celne oraz warunek braku naruszeń podatkowych. Oznacza to m.in. iż większy nacisk będzie kładziony na wiarygodność podatkową podmiotów aplikujących o uzyskanie takiego świadectwa.
Dyrektor właściwej dla siedziby przedsiębiorcy izby celnej po przeprowadzeniu postępowania ma 120 dni kalendarzowych od daty otrzymania wniosku na wydanie świadectwa lub odrzucenie wniosku. Do tego terminu nie wlicza się okresu, w którym były uzupełniane braki w dokumentacji. W praktyce jednak okres ten bardzo często ulega wydłużeniu, gdyż organy celne wymagają od przedsiębiorców dokonania dodatkowych czynności. Dlatego im szybciej zostanie podjęta decyzja o rozpoczęciu procesu, tym wcześniej będzie można korzystać z benefitów, jakie AEO będzie gwarantował po 1 maja 2016 r.
● Podsumowanie
Z uwagi na pewną czasochłonność procesu uzyskiwania świadectwa AEO, przedsiębiorcy dokonujący operacji celnych oraz chcący korzystać z wielu ułatwień w prowadzeniu działalności, jakie daje posiadanie statusu AEO, nie powinni zwlekać z podjęciem decyzji o rozpoczęciu starań w celu uzyskania AEO. Tym bardziej że złożenie wniosku powinno być poprzedzone rzetelnym procesem samooceny.
Warto również zaznaczyć, że posługiwanie się przez przedsiębiorców świadectwem AEO jest potwierdzeniem zarówno dla samych prowadzących działalność gospodarczą, jak i dla ich kontrahentów, iż są wiarygodnymi partnerami dla administracji celnej nie tylko w Polsce, ale i w całej Unii Europejskiej. Logo AEO, którym mogą się posługiwać przedsiębiorcy po uzyskaniu statusu, to również informacja wskazująca, że jest to wiarygodny partner do współpracy i zawierania porozumień handlowych.