Sejm postanowił zająć się petycją, w której spółdzielnia mieszkaniowa domaga się pilnej zmiany przepisów regulujących solidarną odpowiedzialność inwestora za zobowiązania wobec podwykonawców.
To jedna z pierwszych petycji, którymi zajmują się posłowie. Złożono ją na podstawie obowiązującej od września ustawy o petycjach (Dz.U. z 2014 r. poz. 1195). Spółdzielnia mieszkaniowa chce wprowadzenia do kodeksu cywilnego regulacji jednoznacznie przesądzającej, że inwestor odpowiada za zobowiązania wobec podwykonawcy tylko wtedy, gdy pisemnie wyrazi zgodę na jego zatrudnienie.
Chodzi o art. 6471 kodeksu cywilnego. Jego par. 2 i 3 z jednej strony wymagają uzyskania od inwestora zgody na zatrudnienie podwykonawcy i dalszego podwykonawcy. Z drugiej strony jednak – jak wynika z orzecznictwa – wystarczy, że zgoda ta będzie dorozumiana.
– Przepis ten jest często wykorzystywany do obciążania inwestora podwójną zapłatą za wykonane roboty – mówił podczas posiedzenia sejmowej komisji do spraw petycji relacjonujący to przedłożenie poseł Grzegorz Wojciechowski (PiS).
Autorzy petycji wskazują mechanizm, który prowadzi do dublowania zapłaty: wykonawca generalny nie zgłasza, jaki zakres prac przekazuje podwykonawcom, a inwestor często tego nie wie nawet na etapie realizacji. Nierzadko po kilku latach od odebrania robót i zapłacenia generalnemu wykonawcy do inwestora zaczynają się zgłaszać podwykonawcy z żądaniem zapłaty, twierdząc, że jej nie otrzymali. Sądy zaś uznają, że skoro inwestor nie kwestionował obecności podwykonawców na placu budowy, to znaczy, że wyraził zgodę na ich zatrudnienie.
Za kluczowy uznaje się tu wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2011 r. (sygn. akt III CSK 152/10). „Inwestor wiedzę o podwykonawcach może uzyskać z dowolnego źródła, zarówno przed zawarciem umowy, jak i później. Jeżeli inwestor wyraża zgodę w sposób czynny, to wie, co robi i nie jest już potrzebny żaden mechanizm obrony. Wyrażenie zgody może nastąpić przez czynności faktyczne, jak samo tolerowanie podwykonawców na placu budowy, dokonywanie wpisów w dzienniku budowy, odbieranie wykonywanych przez nich robót lub inne czynności faktyczne” – napisano w uzasadnieniu tego orzeczenia.
Autorzy petycji podkreślają, że zmiana prawa tak, aby zgoda na udział podwykonawców mogła być wyrażona wyłącznie w formie pisemnej, jest szczególnie ważna dla spółdzielni mieszkaniowych. Te bowiem pobierają wkład mieszkaniowy od swych członków tylko raz i nie mają możliwości ich dodatkowego obciążenia, gdy okaże się, że generalny wykonawca nie rozliczył się z podwykonawcami.
Posłowie zdecydowali, że najpierw poproszą o opinię sejmową komisję infrastruktury, a następnie skierują petycję do komisji nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach.
Etap legislacyjny
Prace w komisjach