W nadchodzących wyborach do Sejmu chciałabym wesprzeć swoim głosem mojego wuja, który kandyduje na posła. Startuje on jednak z innego okręgu niż ten, na terenie którego mieszkam. Czy w związku z tym mogę zrobić coś, by w ramach tych wyborów zagłosować poza miejscem stałego pobytu? Pytam, bo słyszałam, że nie zawsze jest to możliwe. Są bowiem przypadki, gdy trzeba głosować w miejscu zamieszkania – pisze pani Aleksandra.
Rzeczywiście, w odniesieniu do wyborów samorządowych prawo ogranicza możliwość głosowania poza miejscem zamieszkania. Wydaje się to logiczne, ponieważ ideą wyborów lokalnych jest to, że wybiera się przedstawicieli, którzy zarządzają naszymi małymi ojczyznami, w których na co dzień mieszkamy. Trudno, by np. mieszkaniec Warszawy mógł głosować w wyborach samorządowych na wybranej przez siebie wsi i w ten sposób wpływać na to, kto będzie zarządzał miejscowością, w której on sam na co dzień nie mieszka.
Sytuacja ulega diametralnej zmianie, jeśli mówimy o wyborach do Sejmu i Senatu. Wybiera się w nich przedstawicieli do ogólnokrajowego parlamentu, którzy będą stanowić prawo obowiązujące w całej Polsce. W takiej sytuacji nie ma więc znaczenia, gdzie wyborca wykorzysta swój głos. Dlatego też przepisy ułatwiają głosowanie poza miejscem zamieszkania. Pani Aleksandra powinna więc bez problemu móc zagłosować w okręgu, z którego startuje jej wuj.
Formalności z tego tytułu nie są skomplikowane. Chcąc oddać głos w innej komisji wyborczej niż tej przypisanej do miejsca zamieszkania wyborcy, ten ostatni powinien postarać się o zaświadczenie o prawie do głosowania w miejscu pobytu w dniu wyborów. Jak sama nazwa wskazuje, posiadacz takiego zaświadczenia może je zrealizować w dowolnym lokalu wyborczym znajdującym się w miejscu, gdzie będzie akurat przebywał w dniu wyborów, a więc 25 października br. W komisji, w której będzie głosował, musi pozostawić zaświadczenie oraz wylegitymować się, czyli okazać dokument tożsamości. Wówczas otrzyma kartę do głosowania.
Po zaświadczenie należy się zgłosić do urzędu gminy (miasta, w Warszawie do urzędu dzielnicy) w miejscu stałego pobytu. Z reguły zaświadczenie jest wydawane od ręki, ale najpóźniej na dwa dni przed wyborami. W przypadku tegorocznych wyborów parlamentarnych datą graniczną wystąpienia o zaświadczenie jest więc 23 października 2015 r. Nie jest z tego tytułu pobierana żadna opłata. Wniosek o wydanie zaświadczenia można złożyć osobiście w siedzibie urzędu, przesłać pocztą, telefaksem lub drogą elektroniczną.
Zaświadczenia trzeba pilnować, gdyż urząd nie wyda duplikatu niezależnie od tego, co było przyczyną utraty dokumentu. Taka regulacja stanowi zabezpieczenie przed wyłudzaniem przez jedną osobę kilku zaświadczeń pod pretekstem zgubienia poprzedniego.
Uwaga
O zaświadczenie o prawie do głosowania poza miejscem zamieszkania w wyborach parlamentarnych, które odbędą się 25 października 2015 r. należy wystąpić do urzędu gminy najpóźniej do 23 października 2015 r.
Podstawa prawna
Art. 32 par. 1–3 ustawy z 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2011 r. nr 21, poz. 112 ze zm.).