Maleją szanse na to, by przetarg na obsługę sądowej korespondencji został rozstrzygnięty przed końcem roku. W najgorszym razie może nawet zostać unieważniony.
O zwycięstwie zadecyduje nie tylko cena / Dziennik Gazeta Prawna
Czy Polska Grupa Pocztowa nadal będzie dostarczała korespondencję z sądów, czy też nastąpi powrót do Poczty Polskiej? Sądom żywo zainteresowanym odpowiedzią na to pytanie, przyjdzie uzbroić się w cierpliwość. Organizator przetargu – Centrum Zakupów dla Sądownictwa – po raz kolejny przedłużył termin składania ofert. Miał on upłynąć wczoraj, ale został przesunięty na 28 września 2015 r. To już piąta zmiana terminu wyznaczonego pierwotnie na 15 czerwca.
– Wszystkie przesunięcia terminów otwarcia ofert były związane z wykonaniem wyroku Krajowej Izby Odwoławczej – słyszymy w biurze CZdS.
Realnie patrząc, oznacza to jednak, że przetargu raczej nie uda się prawomocnie rozstrzygnąć przed końcem roku. Nawet jeśli termin nie będzie już przedłużany, to i tak zamawiający będzie potrzebował sporo czasu na analizę ofert i wybór wykonawcy. Następnie trzeba doliczyć czas na rozstrzygnięcie ewentualnego odwołania przez KIO. Jest prawie pewne, że zostanie ono złożone bez względu na wynik przetargu. To bowiem największe publiczne zlecenie na usługi pocztowe udzielane w tym roku i jego wartość może wynieść nawet 700 mln zł. Zwycięzca przez trzy lata będzie zajmował się sądowymi przesyłkami. Walka o to zlecenie z pewnością będzie się więc toczyć aż do wykorzystania wszystkich możliwości prawnych.
Ciągłość zachowana
Teoretycznie obecna umowa została zawarta do końca bieżącego roku. Nie ma jednak zagrożenia, że sądy nie będą miały komu przekazywać swojej korespondencji, jeśli przetarg nie zostanie rozstrzygnięty.
– Mamy obowiązek zapewnienia ciągłości dostaw usług pocztowych na rzecz sądów powszechnych i dokładamy wszelkich starań, aby nowa umowa z operatorem pocztowym została podpisana jak najwcześniej – zapewnia CZdS. W praktyce, jeśli termin zawarcia nowej umowy będzie się odwlekał, to zostanie udzielone tzw. zamówienie uzupełniające grupie PGP, co pozwoli spokojnie rozstrzygnąć przetarg.
Pojawia się jednak inne pytanie: czy wykonawca będzie miał czas na przygotowanie się do wykonywania zlecenia, czy też zacznie je wykonywać zaraz po podpisaniu kontraktu?
– Po naszym zwycięstwie przed dwoma laty mieliśmy zaledwie kilka dni na przygotowanie się do realizacji usługi i musieliśmy ją świadczyć praktycznie z marszu. Widać, że zamawiający nabył doświadczenia gdyż taka sytuacja tym razem nie powinna się wydarzyć – ocenia członek zarządu InPost Krystian Szostak.
– Nawet jeśli przetarg będzie się przedłużał, to i tak zwycięski wykonawca dostanie czas na przygotowanie się do wykonywania kontraktu – mówi.
Z dołączonego do specyfikacji wzoru umowy wynika, że usługi mają być realizowane we wskazanym przez zamawiającego terminie, przypadającym nie później niż trzy miesiące od dnia podpisania kontraktu. CZdS przewiduje więc pewien okres na przygotowanie się do wykonywania usługi. Szczególnie istotny może on być dla Poczty Polskiej, która od dwóch lat nie zajmuje się listami sądowymi. Zapytaliśmy tego operatora, ile czasu by potrzebował na takie przygotowanie. Poczta jednak stwierdziła, że nie komentuje trwających postępowań.
Groźba unieważnienia
Problemem może się jednak okazać konieczność unieważnienia całego przetargu i rozpoczynania go na nowo. A takiej sytuacji nie da się wykluczyć. Wspomniany już wyrok KIO z 15 czerwca 2015 r. (sygn. akt KIO/1040/15 oraz KIO/1043/15) został bowiem zaskarżony przez Pocztę Polską do sądu. Rozprawa wciąż się nie odbyła i wygląda na to, że wyrok zapadnie już po otwarciu ofert. Pojawia się pytanie, co się stanie, jeśli sąd nakaże zmianę specyfikacji przetargu, w którym złożono już oferty?
– Jeśli sąd uwzględni skargę po złożeniu ofert, ale przed podpisaniem umowy, to przetarg prawdopodobnie będzie musiał zostać unieważniony i rozpisany na nowo – uważa Grzegorz Wicik, radca prawny w kancelarii De Virion Turczynowicz-Kieryłło i Wspólnicy, zaznaczając, że wypowiada się co do zasady, a nie w sprawie tego konkretnego postępowania.
– Zwłaszcza jeśli uwzględnienie zarzutów przez sąd zwiększałoby, choćby teoretycznie, krąg podmiotów, które mogłyby wziąć udział w tym przetargu. Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje jednoznacznie, że w takich sytuacjach postępowanie powinno zostać unieważnione – dodaje.
Poczta Polska w swojej skardze domaga się m.in. wydłużenia okresu na wdrożenie elektronicznego potwierdzenia odbioru (EPO). To system, dzięki któremu sąd na bieżąco jest informowany, że przesyłka została doręczona adresatowi. Listonosz ma specjalne urządzenie do składania podpisu, a informacje są przesyłane zdalnie. PGP wdrożyła już EPO w całej Polsce. Specyfikacja wymaga, by już w dniu rozpoczęcia świadczenia usług EPO obejmowało co najmniej 50 proc. kodów pocztowych na terenie kraju. KIO zaakceptowała ten wymóg, ale Poczta Polska próbuje przed sądem wywalczyć jego złagodzenie.
Z kolei PGP przed KIO próbowała doprowadzić do zmiany jednego z kryteriów oceny ofert. Zgodnie z nim za zatrudnianie na etat doręczycieli i osób wydających przesyłki w placówkach można dostać aż 15 proc. wszystkich punktów. Nie jest tajemnicą, że w przypadku Poczty Polskiej regułą są umowy o pracę, a w przypadku PGP – umowy cywilnoprawne. Przedstawiciele prywatnego operatora przekonywali, że o ile w innych przetargach takie kryterium nie uniemożliwia konkurencji, to w tym – ze względu na jego skalę – już tak. KIO nie zgodziła się jednak z tym zarzutem.
– Zamawiający nie dopuścił się żadnych nadużyć. Kryterium społeczne w pełni koresponduje z założeniami niedawnej nowelizacji przepisów, w której ustawodawca położył nacisk na cele społeczne. Zamówienia publiczne muszą być postrzegane jako instrument wsparcia rynku pracy – powiedział w ustnych motywach wyroku przewodniczący składu orzekającego Grzegorz Matejczuk, a grupa PGP nie zdecydowała się zaskarżyć tego orzeczenia do sądu.
Mniej reklamacji
Przejęcie przed niespełna dwoma laty przesyłek sądowych przez operatora prywatnego wywołało falę krytyki ze strony części społeczeństwa i sędziów. PGP uważa, że niezasłużenie. Dowodem na to mają być statystyki Sądu Rejonowego w Lublinie, który jako e-sąd wysyła najwięcej korespondencji. Według PGP sąd ten miał za 2013 r. złożyć do Poczty Polskiej prawie 142 tys. reklamacji, a za 2014 r., gdy usługę realizowała już PGP – 42 tys.
– To najlepiej świadczy o skokowej poprawie jakości świadczonych usług po przejęciu kontraktu przez PGP – przekonuje Krystian Szostak.
W lipcu tego roku doszło jednak do wypowiedzenia kontraktu jednemu z podwykonawców uczestniczących w przekazywaniu przesyłek – Ruchowi. „Solidarność” Pracowników Poczty Polskiej wystąpiła wówczas z apelem o rozwiązanie umowy z grupą PGP, która miała przestać spełniać warunki ze względu na zbyt małą liczbę placówek.
– Te zarzuty miały tak naprawdę wyłącznie medialny charakter. Przez cały czas realizacji umowy wypełnialiśmy jej warunki dotyczące liczby placówek, które w czerwcu ich osiągnęła kilkanaście tysięcy. Dlatego nasza decyzja o rozwiązaniu umowy z Ruchem nie spowodowała spadku poniżej wymagań, a wręcz przeciwnie – podnieśliśmy jakość sieci. CzdS otrzymało wszystkie informacje potwierdzające, że spełniamy z naddatkiem wymagania przewidziane w umowie – zapewnia Szostak.