Gminy nie będą musiały co roku powtarzać tych samych działań wobec rodziców niepłacących na dzieci. Z kolei odejście od egzekucji administracyjnej pozwoli im na obniżenie wydatków związanych z prowadzeniem postępowań.

Takie zmiany przewiduje ustawa z 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz ustawy o świadczeniach rodzinnych, którą bez żadnych poprawek przyjął Senat. Większość jej przepisów zacznie obowiązywać po 14 dniach od publikacji w Dzienniku Ustaw, a termin ten jest szczególnie ważny w przypadku likwidacji dochodzenia należności od dłużników w trybie administracyjnym (jest nie tylko kosztowny, lecz także nieefektywny). Jest to związane z tym, że 30 września kończy się trwający okres wypłaty świadczeń z Funduszu Alimentacyjnego (FA). Zgodnie z obowiązującymi przepisami to właśnie po jego upłynięciu gminy wszczynają postępowania dotyczące wydania decyzji dłużnikowi alimentacyjnemu o zwrocie przekazanych na jego dzieci pieniędzy. Na ich podstawie są zaś wystawiane tytuły wykonawcze, które gminy kierują do urzędów skarbowych celem egzekucji należności.
– Abyśmy mogli szybko odczuć korzyści tej zmiany, nowelizacja musi wejść w życie przed 1 października 2015 r. Inaczej będziemy musieli zacząć wydawać decyzje jeszcze za obecny okres świadczeniowy – wyjaśnia Eliza Dygas, kierownik działu świadczeń rodzinnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Płocku.
Uchwalona właśnie ustawa przewiduje też inne istotne z punktu widzenia gmin zmiany związane z przyznawaniem świadczeń z FA oraz zasiłków na dzieci. Dotyczą one m.in. uporządkowania i ujednolicenia katalogu dochodów utraconych i uzyskanych, które są brane pod uwagę przy ustalaniu prawa do tych dwóch form wsparcia. Co do zasady są one bowiem takie same poza nielicznymi wyjątkami. Na przykład gdy rodzic stracił przychody z umowy o dzieło, to jego dochód jest pomniejszany przy świadczeniach z funduszu, ale już nie przy zasiłkach rodzinnych. Dlatego nowelizacja zakłada, że tej różnicy już nie będzie.
Gminom będzie też łatwiej odzyskać pieniądze przekazywane na konto osoby, która zmarła, a one o tym nie wiedziały. Banki będą miały obowiązek zwracania im tych środków. – Jest to dobre rozwiązanie, bo teraz praktyka postępowania banków jest różna i niektóre nie zgadzają się na oddawanie jakichkolwiek kwot – wskazuje Eliza Dygas.
Podobna procedura będzie stosowana w przypadku jednoczesnej wypłaty dla jednej osoby zasiłku pielęgnacyjnego przez gminę i dodatku pielęgnacyjnego przez ZUS. Zakład będzie przekazywał samorządowi kwotę odpowiadającą zasiłkowi i pomniejszał o nią wypłacaną seniorowi emeryturę. Dzięki temu gmina nie będzie musiała dochodzić nienależnie pobranych świadczeń.
Etap legislacyjny
Skierowanie nowelizacji ustawy do prezydenta