TEZA: Uprawdopodobnienie nie wymaga niepodważalnych dowodów istnienia roszczenia, jednak nie oznacza to, że każde twierdzenie uprawnionego o istnieniu roszczenia stanowi jego uprawdopodobnienie. Twierdzenie o istnieniu roszczenia mającego podlegać zabezpieczeniu musi być poparte źródłami.
Linia orzecznicza / Dziennik Gazeta Prawna
Sygn. akt V ACz 66/15
POSTANOWIENIE SĄDU APELACYJNEGO W KATOWICACH
z 4 lutego 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Spółka z o.o. z siedzibą w K., wytaczając powództwo przeciwko spółce z o.o. z siedzibą w B., wniosła do sądu o udzielenie zabezpieczenia. Sąd okręgowy oddalił wniosek. Uznał wprawdzie za uprawdopodobnione roszczenie uprawnionego, ale jednocześnie wskazał, że nie uprawdopodobnił on interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia. W ocenie sądu samo przesłanie przez obowiązanego pism, w których wskazał na okresowe trudności płatnicze, nie świadczy, że nie jest w stanie regulować zobowiązań.
Uprawniony wniósł zażalenie.
UZASADNIENIE
Sąd apelacyjny częściowo uwzględnił zażalenie. Wskazał, że zgodnie z art. 730 par. 1 ustawy z 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 101 ze zm.; dalej: k.p.c.) w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny można żądać udzielenia zabezpieczenia. Natomiast zgodnie z art. 7301 k.p.c. strona lub uczestnik postępowania musi jednak przy tym uprawdopodobnić roszczenie oraz interes prawny w jego udzieleniu. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy jego brak uniemożliwiłby lub poważnie utrudnił wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwił lub poważnie utrudnił osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Zatem wnosząc o udzielenie zabezpieczenia, wnioskodawca musi uprawdopodobnić roszczenie, jak i to, że brak zabezpieczenia zagrozi wykonalności przyszłego orzeczenia lub osiągnięciu celu postępowania.
Sąd apelacyjny wskazał, że uprawdopodobnienie jest pojmowane jako środek zastępczy dowodu w ścisłym znaczeniu, niedający pewności, a wyłącznie wskazujący, że twierdzenie o jakimś fakcie jest prawdopodobne. Uprawdopodobnienie stanowi też odstępstwo od ogólnej reguły dowodzenia. Ze względu na specyfikę postępowania zabezpieczającego (przyspieszonego i odformalizowanego) przyjmuje się, że uprawdopodobnienie nie wymaga niepodważalnych dowodów istnienia roszczenia. Nie oznacza to jednak, że każde twierdzenie uprawnionego o istnieniu roszczenia stanowi jego uprawdopodobnienie. Musi być poparte źródłami.
W ocenie sądu apelacyjnego nie można w pełni podzielić twierdzeń, że uprawniony w sposób należyty uprawdopodobnił istnienie roszczenia. Obowiązek uprawdopodobnienia dotyczy zarówno okoliczności faktycznych, na których wnioskodawca opiera swoje roszczenie, jak i podstawy prawnej. Źródłem roszczenia może być, przykładowo, czynność prawna, przepis ustawy czy akt administracyjny, co uprawniony powinien wskazać. Uprawdopodobnienie roszczenia oznacza zatem, że przedstawi i należycie uzasadni on twierdzenia, które stanowią podstawę owego roszczenia.
Zdaniem sądu apelacyjnego słusznie sąd okręgowy wskazał, że przed sądem pierwszej instancji uprawniony nie uprawdopodobnił istnienia interesu prawnego w uzyskaniu zabezpieczenia. Jednak uległo to zmianie po tym, jak wraz z zażaleniem złożył nowe dokumenty. Sąd apelacyjny przypomniał przy tym, że zgodnie z art. 738 k.p.c. sąd rozpoznaje wniosek o udzielenie zabezpieczenia w jego granicach, biorąc za podstawę orzeczenia materiał zebrany w sprawie. Dlatego ponownie przeanalizował kwestię interesu prawnego uprawnionego. Uznał, że został on uprawdopodobniony, bo z nowo zgromadzonego materiału wynikało, że obowiązany wyzbywa się majątku i to częściowo w celu zaspokojenia konkretnych wierzycieli. Pozwala to uznać uprawdopodobniony interes prawny uprawnionego w uzyskaniu zabezpieczenia.