RPO przypomina, że warunkiem udostępnienia informacji za pośrednictwem systemu teleinformatycznego jest wcześniejsze wystąpienie do NFZ z wnioskiem o wydanie danych - nazwy użytkownika i hasła do systemu.

"Istnieje jednak grupa osób, które z takim wnioskiem nie mogą wystąpić samodzielnie, dlatego muszą skorzystać z pomocy przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika - osoby ubezwłasnowolnione, bądź osoby z niepełnosprawnościami czy obłożnie chore" - pisze rzecznik w liście do resortu zdrowia. Jak dodaje, przepisy nie wyłączają sytuacji, w której o dane występuje pełnomocnik pacjenta.

Zastrzeżenia RPO budzi też sposób, w jaki NFZ prowadzi w systemie Zintegrowanego Informatora Pacjenta (ZIP) konta dla małoletnich pacjentów i podmiotów, którym udostępnia dane ich dotyczące. Według rzecznika, fundusz wydaje te dane tylko temu rodzicowi, który zgłosił dziecko do ubezpieczenia zdrowotnego; odmawia tego drugiemu z rodziców. Według rzecznika, działania NFZ wynikają z tego, że konto dziecka powiązane jest z kontem osoby, która zgłosiła je do ubezpieczenia zdrowotnego.

"Tymczasem zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli dziecko pozostaje pod władzą rodzicielską obojga rodziców, każde z nich może działać samodzielnie jako przedstawiciel ustawowy dziecka" - przypomina RPO. Jak dodaje, działania Funduszu mogą powodować ograniczenia w wykonywaniu władzy rodzicielskiej i niezasadnie pozbawiać rodziców dostępu do informacji medycznych, w tym o udzielonych świadczeniach zdrowotnych.

Biuro prasowe NFZ poinformowało PAP, że trwają prace nad realizacją funkcji umożliwiającej odbiór danych do systemu ZIP przez pełnomocnika. Ma to być możliwe w pierwszym kwartale 2015 r.

Teraz - przypomniał NFZ - osoby, które występują we własnym imieniu mogą odebrać dane w oddziale wojewódzkim NFZ lub przez wygenerowanie danych przy użyciu bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego certyfikatem. Informacje można też uzyskać listownie.

NFZ uruchomił ZIP w lipcu 2013 r.; jego głównym celem jest zwiększenie wiedzy pacjentów na temat kosztów ich leczenia. Pacjenci mogą sprawdzić m.in. historię swego leczenia od 2008 r., z jakich świadczeń korzystali, gdzie były udzielane i jaki był ich koszt. Mogą też uzyskać informacje o zrealizowanych receptach refundowanych, a także sprawdzić, czy mają uprawnienie do świadczeń. Ponadto można sprawdzić długość kolejek oczekujących do lekarzy (na podstawie danych NFZ), a także deklaracje Podstawowej Opieki Zdrowotnej, realizację wniosków ortopedycznych oraz leczenie uzdrowiskowe.

Pacjent jest w ZIP identyfikowany za pomocą specjalnego numeru i hasła, które otrzymuje w NFZ.

Od 1 stycznia 2013 r. działa też system elektronicznej weryfikacji uprawnień świadczeniobiorców (eWUŚ). Pacjenci przychodzący do placówek ochrony zdrowia nie muszą przynosić dokumentów potwierdzających ubezpieczenie. Pracownicy rejestracji mogą sprawdzać ich uprawnienia on-line w systemie eWUŚ na podstawie numeru PESEL. Dotyczy to gabinetów lekarskich, przychodni i szpitali, które mają podpisane umowy z NFZ.