Na posesji sąsiada rosną śliwy i jabłonie – pisze pani Marta. – Część gałęzi przechodzi na mój teren, a owoce spadają na moją działkę i gniją. Prosiłam sąsiada, by je zebrał, ten jednak odmówił. Kiedy jednak zaczęłam je sprzątać, stwierdził, że to jego własność i zażądał zapłaty. To jakaś absurdalna sytuacja, co mogę zrobić – pyta czytelniczka.
Zgodnie z prawem, owoce które spadły na działkę pani Marii, mogą zostać przez nią zebrane i spożytkowane w wybrany przez nią sposób – sąsiad nie ma prawa żądać ani ich zwrotu, ani zapłaty. Może natomiast, za zgodą właścicielki posesji, wejść na jej teren i zebrać plony. Ale uwaga! Takie przepisy dotyczą tylko owoców, które spadły same. Inaczej wygląda sytuacja, gdy owoce wciąż wiszą na gałęziach zwieszających się na cudzy teren. Nie można ich zrywać ani powodować opadnięcia (np. poprzez potrząsanie gałęziami). Właściciel drzewa może wówczas wycenić straty i żądać zapłaty. Ma też prawo po ustaleniu terminu wejść na sąsiadującą działkę i zerwać owoce. Termin nie powinien być zbyt odległy, tak by owoce nie zdążyły spaść. Jeśli jest w stanie sięgnąć do gałęzi zwieszających się na sąsiedni teren, może to zrobić bez wkraczania na działkę sąsiada. Gdyby jednak doszło przy tym do szkody, jest zobowiązany do jej naprawienia lub wypłaty odszkodowania.
Jeśli drzewo rosnące przy granicy działki rozrasta się i gałęzie przechodzą na sąsiedni teren, prawo zezwala na ich obcięcie, jednak tylko po wcześniejszym wyznaczeniu sąsiadowi terminu do ich usunięcia. Trzeba przy tym wziąć pod uwagę porę roku i wskazać taką datę, kiedy czynności te nie zaszkodzą drzewu.
Przy sadzeniu drzew i krzewów trzeba zachować odpowiednią odległość. Słabo rosnące drzewa owocowe i karłowate można sadzić nie bliżej niż 2 metry od granicy działki, morele – 3, czereśnie i orzechy włoskie – minimum 5 metrów. Krzewy owocowe można sadzić metr od granicy działki.
Podstawa prawna
Art. 148–150 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121). Art. 14 ustawy z 13 grudnia 2013 r. o rodzinnych ogrodach działkowych (Dz.U. z 2014 r. poz. 40).