Dziś Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów ma wydać uchwałę ogromnie ważną dla dłużników, wierzycieli i komorników. Rozstrzygnie bowiem, czy podatek dolicza się do pobieranych przez komorników opłat, czy też powinien zawierać się w tychże opłatach.
Od decyzji SN zależeć więc będzie wysokość opłat egzekucyjnych. W zależności od treści uchwały albo komornik będzie doliczał VAT do opłat nakładanych na dłużnika lub wierzyciela, albo też podatek będzie musiał pokryć z własnej kieszeni.
– Uchwała będzie miała fundamentalne znaczenie. Jeżeli się okaże, że VAT jest wliczony w opłatę egzekucyjną, wówczas obecne przychody kancelarii komorniczych będą zmniejszone o prawie 20 proc. Przy niskiej rentowności kancelarii w ostatnich miesiącach będą one zmuszone do redukcji kosztów, czyli zwolnień. Zapewne będą i takie kancelarie, które z tego powodu po prostu upadną – mówi Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej.
Jednocześnie zwraca uwagę, że do KRK w ostatnich miesiącach ciągle napływają sygnały o kolejnych komornikach, którzy rezygnują z wykonywania zawodu.
Ustawa o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1277 ze zm.), która określa wysokość opłat egzekucyjnych, nie precyzuje, czy są to stawki brutto, czy netto. Problem powstał na skutek wydanej dwa lata temu interpretacji ogólnej ministra finansów, z której wynikało, że komornicy sądowi jako prowadzący działalność gospodarczą podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Mimo że zgodnie z art. 1 ustawy komornik jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym.
Marcowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego przesądził, że działają jak przedsiębiorcy, a nie jak funkcjonariusze władzy publicznej, a w związku z tym są podatnikami VAT (sygn. akt I FPS 8/16). W orzecznictwie jednak, nawet na szczeblu SN, istnieje rozbieżność co do sposobu naliczania podatku (w stu czy od sta). Przesądzi o tym dzisiejsza uchwała.
Komornicy twierdzą, że jeśli SN uzna, że VAT zawiera się w opłacie, będzie to dla nich nich gwóźdź do trumny. – Potrzebna będzie szybka nowelizacja istniejącej ustawy poprzez zapisanie, że obecne opłaty są opłatami netto, bądź przyspieszenie prac nad ustawą o kosztach komorniczych – wyjaśnia prezes KRK.
Projekty nowej ustawy o komornikach i projekt ustawy o kosztach są już w Sejmie, jednak z uwagi na parlamentarne wakacje, prace w komisjach będą mogły ruszyć pełną parą najwcześniej we wrześniu. Teoretycznie obydwie ustawy mają wejść w życie 1 stycznia 2018 roku. Jednak niewykluczone, że prace przeciągną się na tyle, że nowe przepisy wejdą w życie jeszcze sześć miesięcy później.