Umowę z Boeingiem na zakup samolotów dla VIP zawarto z naruszeniem przepisów. Inspektorat Uzbrojenia Ministerstwa Obrony Narodowej nie miał prawa udzielić tego zamówienia z wolnej ręki – uznała wczoraj Krajowa Izba Odwoławcza.
Przypomnijmy – po unieważnionych negocjacjach na dostawę średnich samolotów dla VIP resort ogłosił, że zamierza kupić je z wolnej ręki. Decyzję tę zakwestionowały trzy firmy: The Jet Business z Wielkiej Brytanii, Altenrhein Aviation AG ze Szwajcarii oraz jedyna uczestnicząca we wcześniejszych negocjacjach firma Aerospace International Group. Odwołanie tej ostatniej spółki zostało oddalone, gdyż KIO uznała, że nie wykazała ona swego interesu. Została wykluczona z poprzednich negocjacjach, a więc i teraz nie mogłaby zdobyć zamówienia.
Odwołania pozostałych dwóch firm zostały uwzględnione w części dotyczącej zastosowania trybu wolnej ręki. Skład orzekający uznał, że nie było podstaw do skorzystania z niego. Jak poinformowała wczoraj KIO, zamawiający nie dowiódł, by dostawy mogły być świadczone przez jedną tylko firmę, czy to z przyczyn technicznych o obiektywnym charakterze, czy też związanych z ochroną praw wyłącznych. A właśnie na te przesłanki, wskazane w art. 67 ust. 1 pkt a i b prawa zamówień publicznych powoływał się MON. Z posiadanych przez ministerstwo informacji miało wynikać, że tylko The Boeing Company posiada prawa wyłączne do dysponowania slotami produkcyjnymi samolotów Boeing B737-800.
Nie spełniono też przesłanek z art. 131h ust. 6 pkt 3 p.z.p. Przepis ten pozwala na zastosowanie wolnej ręki, gdy konieczne jest natychmiastowe udzielenie zamówienia ze względu na wyjątkową sytuację, której nie dało się przewidzieć. Prawdopodobieństwo unieważnienia wcześniejszych negocjacji było do przewidzenia, gdyż co piąte postępowanie o udzielenie zamówienia kończy się fiaskiem.
Wyrok zapadł już po zawarciu umowy z Boeingiem. MON otrzymało od KIO zgodę na jej zawarcie jeszcze przed wydaniem ostatecznego rozstrzygnięcia. Piątek był bowiem ostatnim dniem, kiedy można było wydać pieniądze przeznaczone na zakup samolotów. Pochodziły one z budżetu na 2016 r. i były zarezerwowane do końca marca.
Orzeczenie nie oznacza, że umowa jest nieważna. KIO stwierdziło w nim tylko, że zwarto ją z naruszeniem prawa.
ORZECZNICTWO
Wyrok KIO z 3 kwietnia 2017 r., sygn. akt KIO 514/17, KIO 525/17 oraz KIO 546/17.