Ponad 216,5 mln zł przeznaczyło województwo małopolskie w swoim Regionalnym Programie Operacyjnym na dofinansowanie wymiany starych pieców węglowych wykorzystywanych do ogrzewania domów. Pozwoli to na likwidację ponad 26,5 tys. takich przestarzałych palenisk.

Jak podkreślają władze regionu, to właśnie niska emisja pochodząca z ogrzewania domów starymi piecami, tzw. „kopciuchami”, jest głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza pyłem zawieszonym czy rakotwórczymi związkami, w tym benzopirenem.

Wojciech Kozak, wicemarszałek Małopolski odpowiedzialny za ochronę powietrza zapowiedział, że w tym tygodniu zarząd województwa przedstawi swój projekt uchwały antysmogowej dla całego regionu, który następnie trafi pod obrady sejmiku. Głosowanie nad dokumentem spodziewane jest w styczniu przyszłego roku.

Projekt uchwały antysmogowej będzie zakładał, że piece na paliwa stałe będą mogły być używane, ale muszą to być piece nowszej generacji - co najmniej klasy 5. Zakaz instalowania pieców niższej klasy w nowych budynkach ma obowiązywać od czerwca przyszłego roku, a do 2023 roku mają zostać wymienione wszystkie stare piece, z wyjątkiem pieców klasy 3 i 4, dla których przewidziano 10-letni okres przejściowy.

W styczniu tego roku sejmik województwa przyjął uchwałę wprowadzającą na obszarze Krakowa całkowity zakaz palenia węglem, drewnem i innymi paliwami stałymi w kotłach, piecach i kominkach. Jako dopuszczalne do stosowania wskazane zostały paliwa gazowe oraz lekki olej opałowy. Nowe przepisy mają obowiązywać od 1 września 2019 r.

O dofinansowanie z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 na wymianę nieekologicznych kotłów będą mogły starać się małopolskie gminy. Nabór wniosków rozpocznie się 30 grudnia. Do podziału jest ponad 216,5 mln zł, co pozwoli na likwidację ponad 26,5 tys. starych pieców węglowych.

O dotację mogą ubiegać się właściciele domów jedno- i wielorodzinnych, którzy chcą zlikwidować swój stary piec węglowy i zastąpić go piecem na biomasę lub paliwa gazowe, nowoczesnym piecem węglowym, źródłem ciepła wykorzystującym odnawialne źródła energii lub podłączyć się do sieci ciepłowniczej.

W przypadku podłączenia do sieci ciepłowniczej dotacja pokryje koszty demontażu starego pieca oraz wewnętrznej instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody. Jeżeli wymieniany będzie stary piec na nowy (na gaz, biomasę, węgiel) dotacja pokryje koszty demontażu starego pieca oraz zakup i montaż nowego, a także koszty instalacji niezbędnej armatury, a w przypadku kotłów gazowych również wkład kominowy.

W Krakowie dofinansowanie obejmuje wyłącznie kotły gazowe lub OZE. Na terenie Metropolii Krakowskiej (z wyjątkiem Krakowa) dofinansowanie dotyczy kotłów gazowych lub OZE oraz kotłów na biomasę. Poza Metropolią dofinansowanie obejmuje kotły gazowe lub OZE oraz kotły na biomasę i węgiel, ale tylko najnowszej generacji.

Na likwidację starego kotła i zastąpienie go przyłączeniem do sieci ciepłowniczej, kotłem na paliwo stałe bądź gaz lub też odnawialnym źródłem energii można otrzymać równowartość 350 zł na kW mocy nowego źródła ciepła, jednak nie więcej niż 8 tys. zł w przypadku budynku jednorodzinnego oraz nie więcej niż 10 tys. zł w przypadku budynku wielorodzinnego, dla którego jest wprowadzane wspólne źródło ciepła dla więcej niż jednego lokalu. Można także starać się o pokrycie kosztów instalacji.

Ostateczne warunki otrzymania dotacji przez mieszkańców określą poszczególne gminy i to tam wszyscy zainteresowani wymianą kotłów uzyskają niezbędne informacje.

Warunkiem uzyskania dotacji na wymianę pieców jest wykonanie termomodernizacji budynku. Środki na docieplenie zabezpieczono w Programie JAWOR realizowanym przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Są to niskooprocentowane pożyczki z atrakcyjnymi warunkami spłaty. Program dotyczy termomodernizacji budynków jednorodzinnych o powierzchni docieplanej poniżej 600 m. kw.

W woj. małopolskim stoi 527 tys. budynków jednorodzinnych, z czego większość - 387 tys. (73 proc.) znajduje się na terenach wiejskich. Według badań Krakowskiego Alarmu Smogowego niemal 72 proc. domów jednorodzinnych w Małopolsce jest ogrzewanych kotłami węglowymi, a tylko 18,3 proc. piecami gazowymi. Średni wiek takiego kotła to 12 lat lub więcej. Ponad 80 proc. z nich to piece zasypowe, w których właściciele mogą spalać niemal wszystko. Nieco nowocześniejsze konstrukcje - piece retortowe - stanowią 11 proc., a 3,9 proc. to wciąż piece kaflowe.