Około 20 ombudsmanów z różnych krajów świata uczestniczyło w czwartek w międzynarodowa sesja z okazji rocznicy uchwalenia przez ONZ Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, która została zorganizowana w Oświęcimiu.

Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz Kochanowski podkreślił, że konferencja odbywa się w pobliżu szczególnego miejsca, jakim jest były niemiecki obóz Auschwitz. Przypomniał, że to miejsce kaźni ponad miliona osób i symbol masowego mordu na Żydach. Zaznaczył, że doświadczenie wynikające z tragedii II wojny światowej legło u podstaw przyjęcia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka.

"Autorzy Deklaracji, którzy wywodzili się z różnych kultur, zadbali o to, aby Powszechna Deklaracja stała się wspólną wizją bardziej sprawiedliwego i pokojowego świata. Stała się pierwszym międzynarodowym dokumentem, którego założeniem jest, że prawa człowieka, podstawowe wolności odnoszą się do każdej osoby i w każdym miejscu" - powiedział w wystąpieniu inauguracyjnym.

Prezydent Lech Kaczyński w liście do uczestników podkreślił, że obecnie "ogromne znaczenie dla ochrony praw człowieka w skali globalnej mają stanowcze reakcje międzynarodowej opinii publicznej na przypadki ich łamania".

"Zbyt często jesteśmy świadkami naruszania, czy wręcz brutalnego deptania praw człowieka - jak w byłej Jugosławii czy w Rwandzie - wobec czego społeczność międzynarodowa reagowała deklaracjami potępienia, a nie karaniem sprawców. To się zmienia. Trybunały międzynarodowe w sprawie zbrodni w Rwandzie i Jugosławii są tego dowodem. Niezwykle pozytywną rolę odgrywają w tym kontekście media oraz organizacje pozarządowe, które docierają do najbardziej nawet niedostępnych obszarów i jako pierwsze alarmują o przypadkach łamania ludzkich praw" -napisał Lech Kaczyński.

Prezydent w liście podkreślił, że "dziś coraz częściej wszyscy, których ludzkie prawa są ignorowane lub wręcz łamane, mogą liczyć na solidarne wsparcie opinii międzynarodowej". "Uchwalenie Powszechnej deklaracji praw człowieka w 1948 roku przyczyniło się w sposób znaczący do wyostrzenia moralnej wrażliwości świata.

Jednym z najważniejszych zadań, które stoją obecnie przed wszystkimi demokratycznymi i praworządnymi krajami, przed mediami, przed organizacjami pozarządowymi, przed całą międzynarodową społecznością jest zwiększenie skuteczności i powszechne respektowanie praw człowieka jako fundamentu pokoju i bezpieczeństwa w świecie" - dodał prezydent.

Podczas konferencji prof. Kochanowski wręczył na ręce ambasadora USA Victora Ashe'a nagrodę Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica dla amerykańskiego sędziego Antonina Scalii.

Rzecznik Praw Obywatelskich Janusz Kochanowski w laudacji powiedział, że "w całej twórczości sędzia Scalia odznaczał się niezwykłą konsekwencją w przyjętej sędziowskiej filozofii, co niekiedy oznaczało bycie jedynym członkiem Sądu, który wiernie interpretuje tekst oraz tradycję Konstytucji (...)".

Nagroda im. Włodkowica jest wyrazem uznania RPO dla występowania w obronie podstawowych wartości i prawd, nawet wbrew zdaniu i poglądom większości. W ubiegłych latach jej laureatami byli: miesięcznik "Więź" oraz ksiądz Tadeusz Isakowicz-Zalewski. Tegoroczny laureat - Antonin Scalia jest sędzią amerykańskiego Sądu Najwyższego z nominacji prezydenta Ronalda Reagana.

Wręczenie nagrody poprzedził wykład byłego szefa Sądu Najwyższego Izraela Aharona Baraka o roli sędziów w walce z terroryzmem. Podkreślił, że "terroryzm jest współczesnym wyrazem barbarzyństwa, którego najdobitniejszym wyrazem było Auschwitz". "Znowu jesteśmy świadkami tego, że życie ludzkie jest traktowane jakby nie miało żadnej wartości. Znów widzimy, że istoty ludzkie morduje się z powodu przynależności rasowej, religijnej czy narodowej" - mówił.

Barak powiedział zarazem, że rolą sędziego jest chronić przed terroryzmem, jak i przed środkami, których państwo zamierza użyć w walce z terroryzmem.

Po konferencji uczestnicy zwiedzili Państwowe Muzeum Auschwitz- Birkenau. Wieczorem wezmą udział w koncercie, podczas którego Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach pod dyrekcją Krzysztofa Pendereckiego wykona symfonię "Siedem bram Jerozolimy".