Komornicy, sędziowie i przedstawiciele innych zawodów prawniczych krytykują rządowy projekt nowelizacji ustawy o komornikach sądowych i egzekucji (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 790 ze zm.).
Projekt ma być wykonaniem wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 13 października 2015 r. (sygn. akt P 3/14). Trybunał uznał w nim, że art. 51 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 ustawy o komornikach w zakresie, w jakim nie przewiduje odrębnej stawki opłaty stałej za opróżnienie lokalu mieszkalnego dla sytuacji, gdy dłużnik dobrowolnie wykonał obowiązek w wyznaczonym terminie, jest niezgodny z konstytucją. TK uznał, że koszt ponoszony przez dłużnika powinien się różnić zależnie od tego, czy wykonał on swój obowiązek dobrowolnie, czy też wszelkimi sposobami utrudniał wykonanie wyroku eksmisyjnego.
Jednak przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt wprowadza obniżoną opłatę nie w przypadku wykonania obowiązku „w wyznaczonym terminie”, lecz „w przypadku wykonania przez dłużnika obowiązku określonego w tytule wykonawczym”. Wówczas komornik, zamiast opłaty wynoszącej 40 proc. przeciętnego wynagrodzenia za opróżnienie każdej izby, mógłby pobrać tylko 500 zł, a całą resztę pobranej z góry opłaty zwrócić.
– Zgodnie z intencją TK obniżenie stawki opłaty egzekucyjnej powinno być zachętą do dobrowolnego wykonania obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego i swoistą premią dla dłużnika za zastosowanie się do wezwania komornika w wyznaczonym terminie – komentuje Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej.
Jak tłumaczy, brak w proponowanym przepisie art. 54a zapisu wyraźnie wskazanego przez trybunał, skutkować będzie tym, że dłużnik nie zastosuje się do wezwania komornika i nie postąpi zgodnie z treścią tytułu wykonawczego, lecz będzie wszelkimi sposobami przedłużał postępowanie, by ostatecznie „dobrowolnie” wykonać obowiązek.
– Ustawodawca nie może tolerować niezgodnego z prawem zachowania dłużnika i nagradzać go obniżeniem opłaty za to, że ostatecznie, nie mając już innego wyjścia, „dobrowolnie” wykonuje swój obowiązek w celu uniknięcia egzekucji – dodaje prezes KRK.
Argumenty komorników poparli adwokaci, sędziowie, doradcy podatkowi, kuratorzy, notariusze, prokuratorzy i radcy prawni zrzeszeni w porozumieniu samorządów zawodowych i stowarzyszeń prawniczych.
W podobnym duchu wypowiada się Krajowa Rada Sądownictwa.
„Jedynie dobrowolne wykonanie ciążącego na dłużniku obowiązku w wyznaczonym przez komornika terminie stanowi przesłankę do tak znacznego obniżenia opłaty egzekucyjnej. W innych sytuacjach komornik poniesie koszty działalności egzekucyjnej, których prawdopodobnie nie będzie mógł w całości pokryć z uzyskanej opłaty egzekucyjnej” – wskazuje KRS.
Etap legislacyjny
Projekt w konsultacjach