Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Prawo geologiczne i górnicze, który ma m.in. ograniczyć nielegalną eksploatację kopalin - poinformowało we wtorek Centrum Informacyjne Rządu (CIR).

"Projekt nowej ustawy reguluje zasady wykonywania prac geologicznych, wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz podziemnego składowania odpadów" - czytamy w komunikacie CIR.

CIR podało, że zaproponowane rozwiązania, w porównaniu z obowiązującym stanem prawnym, są bardziej przyjazne przedsiębiorcom - usuwają bariery utrudniające działalność geologiczną i górniczą.

Projekt ustawy ma także dostosować polskie prawo do dyrektywy regulującej warunki udzielania i korzystania z zezwoleń na poszukiwanie, badania i produkcję węglowodorów. Udzielenie koncesji na taką działalność będzie poprzedzone przetargiem, w odróżnieniu od obowiązującego stanu prawnego, w którym przetargiem poprzedza się ustanowienie użytkowania górniczego.

Właściciele nieruchomości będą mogli bez koncesji wydobywać na swoim terenie piasek i żwir na własne potrzeby

Proponowane rozwiązania przewidują, że na poszukiwania złóż kopalin objętych własnością gruntową, tj. wszystkich kopalin skalnych np. wapieni, dolomitów, granitów, bazaltów, piasków i żwirów, nie będzie wymagana koncesja. Jedynym wymaganym dokumentem ma być decyzja zatwierdzająca projekt robót geologicznych.

Zgodnie z projektem, w katalogu kopalin, których właścicielem będzie Skarb Państwa, znalazły się wymienione z nazwy kopaliny strategiczne, istotne dla rozwoju gospodarczego kraju (np. węglowodory, węgiel kamienny i brunatny, rudy metali). Pozostałe kopaliny będą objęte własnością gruntową.

W proponowanej ustawie przewidziano przepisy, które pozwolą odbiurokratyzować postępowania administracyjne - nie będzie konieczne uzgadnianie koncesji z ministrem zdrowia (kopaliny lecznicze), prezesem Wyższego Urzędu Górniczego (obszar i teren górniczy), a w przypadku koncesji wydawanych przez starostę nie będą konieczne uzgodnienia z dyrektorem okręgowego urzędu górniczego.

Zaproponowano decentralizację zadań, polegającą na przekazaniu przez ministra środowiska marszałkom województw kompetencji do koncesjonowania wód leczniczych, termalnych i solanek.

Zgodnie z nowym prawem, właściciele nieruchomości będą mogli bez koncesji wydobywać na swoim terenie piasek i żwir (do 10 metrów sześciennych rocznie) na własne potrzeby.

Zdaniem rządu, projektowane przepisy służą ograniczeniu nielegalnej eksploatacji kopalin

Opłaty eksploatacyjne będą rozliczanie co pół roku, a nie jak dotychczas kwartalnie. Zniesiony będzie ponadto obowiązek ponoszenia opłaty eksploatacyjnej w sytuacji, gdy jej wysokość obliczona za półrocze nie przekroczy 300 zł.

Projekt przewiduje ponadto ułatwienia w eksploatacji kopalin na podstawie koncesji wydanej przez starostę poprzez rezygnację z obowiązku tworzenia funduszu likwidacji zakładu górniczego, a także posiadania zorganizowanego ratownictwa górniczego.

CIR podało, że w proponowanych rozwiązaniach prawnych przewidziano też m.in. możliwość dokumentowania według własnych kryteriów bilansowości, a nie narzuconych rozporządzeniem ministra środowiska, wykonywanie otworów wiertniczych do 30 m w celu pozyskania ciepła Ziemi bez rygorów ustawy i rezygnację z obowiązku sporządzania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego.

Zdaniem rządu, projektowane przepisy służą ograniczeniu nielegalnej eksploatacji kopalin. Na rzecz powiatu zostaną przeznaczone wpływy z tytułu podwyższonej opłaty eksploatacyjnej (uiszczanej za działalność prowadzoną np. bez koncesji), ustalanej przez starostę. Uzyskane w ten sposób środki będą służyć finansowaniu zadań dotyczących zwalczania tzw. nielegalnego górnictwa. Decyzje w sprawie wstrzymania nielegalnej eksploatacji kopalin będą podejmowały organy nadzoru górniczego.