Zakaz wytwarzania produktów chronionych znakiem towarowym może się odnosić nie tylko do przedsiębiorcy, lecz także do osób trzecich, powiązanych z nim kapitałowo lub osobowo.
TEZA Nakładając na przedsiębiorcę zakaz produkowania, wprowadzania do obrotu i reklamowania napojów, sąd może wskazać, że złamaniem zakazu będzie również dokonywanie tego przez podmioty powiązane z przedsiębiorcą. Nie oznacza to nałożenia obowiązków na podmioty trzecie niebędące stroną toczącego się postępowania i nie może być odbierane jako utrudnianie im prowadzenia działalności gospodarczej.
STAN FAKTYCZNY Jedna z firm uznała, że druga naśladuje opakowania napojów witaminowych wprowadzanych przez nią do obrotu. Kierując sprawę do sądu, uprawniony wniósł o zabezpieczenie roszczenia. Sąd okręgowy uwzględnił wniosek, jednak nie w całości. Nie udzielono zabezpieczenia polegającego m.in. na objęciu zakazem wytwarzania, wprowadzania do obrotu i reklamowania opakowań osób powiązanych z przedsiębiorcą dokonującym naruszeń. Sąd uznał, że nie może kierować nakazów do osób trzecich (wymagałoby to skierowania wniosku przeciwko nim), co nie stoi na przeszkodzie zasądzeniu w przyszłości odszkodowania od przedsiębiorcy za pomaganie innym podmiotom w naruszaniu praw powoda lub korzystanie z ich działań. Postanowienie zaskarżono.
UZASADNIENIE Sąd apelacyjny uznał, że nie ma przeciwwskazań do ukształtowania zakazu w taki sposób, o jaki wnioskowano. Podkreślił, że wnioskodawca, domagając się udzielenia zabezpieczenia przyszłego roszczenia, przedłożył nie tylko dokumenty na okoliczność rejestracji własnego znaku towarowego, lecz także raport z badań porównawczych opakowań napojów wnioskodawcy i obowiązanego, prywatną opinię dotyczącą podobieństw opakowań oraz materiał z badań rynku. Sąd uznał, że fakty, w oparciu o które wnioskodawca zamierza wystąpić z roszczeniami określonymi w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 2003 r. nr 153 poz. 1503 ze zm.), zostały wystarczająco uwiarygodnione. Uznał również, że uprawdopodobniony został interes prawny wnioskodawcy w domaganiu się zabezpieczenia. Interes ten najczęściej określa się jako obiektywną w świetle przepisów, czyli wywołaną rzeczywistą koniecznością ochrony określonej sfery prawnej, potrzebę uzyskania orzeczenia sądowego odpowiedniej treści (art. 730 1 kodeksu postępowania cywilnego). Ponieważ celem zabezpieczenia jest udzielenie tymczasowej ochrony prawnej podmiotom potrzebującym, interes prawny istnieje w przypadku, gdy zachodzi potrzeba zapewnienia uprawnionemu „należytej ochrony prawnej”, zanim zostanie osiągnięty cel postępowania w sprawie, w związku z którym następuje udzielenie zabezpieczenia. Z kolei „należyta ochrona prawna” polega na usunięciu naruszenia albo zagrożenia naruszenia praw uprawnionego.
Sąd wyjaśnił również, dlaczego postanowił uwzględnić wniosek o określenie, że równoznaczne z naruszeniem przez obowiązanego ustanowionego zakazu jest produkowanie, wprowadzanie do obrotu i reklamowanie napojów dokonywane także przez podmioty powiązane osobowo lub kapitałowo z obowiązanym, a także przez małżonków, krewnych i powinowatych wspólników obowiązanego. Jego zdaniem wniosek ten nie oznacza nałożenia obowiązków (zakazu wprowadzania do obrotu i reklamowania) na podmioty trzecie, które nie są stronami postępowania. Jest on skierowany do obowiązanego, co wynika bezsprzecznie z treści wniosku, który ma na celu jedynie ustalenie, że równoznaczne z naruszeniem przez obowiązanego wprowadzonego zakazu jest wprowadzanie do obrotu i reklamowanie napojów w kwestionowanych opakowaniach, dokonywane przez podmioty powiązane z obowiązanym. Takie ustalenie nie jest równoznaczne z nałożeniem na podmioty inne, niż strony postępowania, obowiązków lub ograniczeń w działalności gospodarczej, nie jest ono nawet do nich skierowane. Zapobiegnie to natomiast udzielaniu przez obowiązanego zgody na wprowadzanie do obrotu objętych zakazem opakowań, pośrednio lub bezpośrednio.
Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 maja 2016 r., sygn. akt I ACz 747/16
KOMENTARZ EKSPERTA
Arkadiusz Szczudło prawnik w kancelarii IP Legal Adwokaci / Dziennik Gazeta Prawna
Sąd był uprawniony do zastosowania tak szerokiego zakresu zabezpieczenia, gdyż odpowiednie przepisy zezwalają mu na to, a to z uwagi na otwarty katalog sposobu zabezpieczenia roszczeń. Sąd ma możliwość udzielenia zabezpieczenia w każdy sposób, jaki uzna za odpowiedni dla określonego stanu faktycznego. Tak ukształtowany zakres i sposób zabezpieczenia chroni działalność uprawnionego w przypadku prób ominięcia ograniczeń ustalonych przez sąd, kiedy obowiązany mógłby za pomocą spokrewnionych lub zaprzyjaźnionych osób działać w dalszym ciągu na szkodę uprawnionego. Z punktu widzenia skuteczności takiego zabezpieczenia ma tutaj znaczenie kumulacja wszystkich rodzajów zabezpieczeń, wskazanych zarówno w k.p.c., jak i ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Bardzo często dochodzi do sytuacji, gdy sąd stosuje zabezpieczenia, które później czynią zadość roszczeniom wobec obowiązanego. Właściwy ich dobór pozwala na realną ochronę interesu uprawnionego.