Osoby niepełnosprawne zdając egzamin na prawo jazdy powinny mieć zapewnione auta dostosowane do ich potrzeb. Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny.
TK zajmował się wczoraj konstytucyjnością ustawy o kierujących pojazdami. Akt ten stanowi – art. 53 ust. 4 pkt 1 w związku z art. 54 ust. 5 pkt 1 – że niepełnosprawni muszą we własnym zakresie zadbać podczas egzaminu o pojazd dostosowany do ich potrzeb. Ustawę do TK zaskarżył rzecznik praw obywatelskich, którego zdaniem regulacje naruszają zasadę sprawiedliwości społecznej (art. 2 konstytucji), zasadę równości i zakazu dyskryminacji (art. 32), jak i obowiązku pomocy niepełnosprawnym wynikającym z art. 69 ustawy zasadniczej oraz art. 20 Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
TK uznał jednak, że zaskarżone przepisy są niezgodne jedynie z art. 69, który stanowi, że „osobom niepełnosprawnym władze publiczne udzielają, zgodnie z ustawą, pomocy w zabezpieczaniu egzystencji, przysposobieniu do pracy oraz komunikacji społecznej”, a tym samym z art. 20 konwencji. – Funkcję pomocniczą państwa wskazaną w art. 69 należy rozumieć jako wprowadzenie ułatwień i udzielanie wsparcia po to, aby sam fakt bycia osobą niepełnosprawną nie oznaczał całkowitego wykluczenia społecznego – tłumaczyła w uzasadnieniu sędzia Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz.
Choć konstytucja nie wskazuje szczegółowych rozwiązań, które miały służyć wykonaniu tego przepisu, to jednak zdaniem trybunału, niekiedy da się postawić ustawodawcy zarzut pogwałcenia tego przepisu. – Wtedy mianowicie, gdy wskutek jego działań lub zaniechań władze publiczne w ogóle nie podejmą albo zaprzestaną podejmowania działań zabezpieczających egzystencję osób niepełnosprawnych lub ułatwiających ich postępowanie w społeczeństwie – stwierdził TK.
Jego zdaniem przepis ten należy odczytywać jako zobowiązanie ustawodawcy do wykreowania efektywnego mechanizmu pomocy osobom niepełnosprawnym. Tymczasem w przypadku niepełnosprawnych kandydatów na kierowców jest to pozorne – sprowadza się jedynie do ulgi w opłacie na egzamin i umożliwienia zdawania egzaminu na pojeździe, który sam dostarczy.
Pytanie, czy korzystny dla niepełnosprawnych wyrok TK zostanie opublikowany. – Niezależnie od tego, czy tak się stanie, będziemy zwracać się do Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa o zainicjowanie zmian w ustawie w celu wykonania wyroku – mówi Katarzyna Łakoma z biura RPO.
ORZECZNICTWO
Wyrok TK z 8 czerwca 2016 r., sygn. akt K 37/13.