Istnienie wymagalnych zobowiązań stanowi raczej uzasadnienie dla prowadzenia i intensyfikowania działalności gospodarczej niż jej likwidowania.

TEZA

Klauzulę słuszności czy humanitaryzmu w zakresie ogłoszenia upadłości należy stosować z dużą ostrożnością, zwłaszcza w sytuacji zawinionego wprowadzenia się dłużnika w stan niewypłacalności czy spowodowania pogorszenia tego stanu.

STAN FAKTYCZNY

Były przedsiębiorca złożył wniosek o ogłoszenie upadłości osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. Sąd oddalił wniosek. Wskazał, że niewypłacalność wnioskodawcy w rozumieniu art. 11 ustawy – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz.U. z 2003 r. nr 60, poz. 535 ze zm.) zaistniała już w 2007 r. Dłużnik był członkiem zarządu sp. z o.o. i w związku z tym stał się odpowiedzialny za jej zobowiązania na mocy wyroku sądu, niewątpliwie wskutek rażącego niedbalstwa dłużnika. Nadto sąd stwierdził, że jego niewypłacalność powstała w czasie prowadzenia przez niego działalności gospodarczej, a zatem już wówczas powinien on zgłosić wniosek o ogłoszenie upadłości. Co do przyczyn niewypłacalności stwierdzono, że nie należą one do wyjątkowych i niezależnych od wnioskodawcy, a więc przeprowadzenie postępowania upadłościowego nie znajduje uzasadnienia względami słuszności lub humanitarnymi. Wnioskodawca złożył zażalenie.

UZASADNIENIE

Sąd okręgowy je oddalił. Wskazał, że dłużnik zaniechał wniosku o ogłoszenie upadłości we właściwym czasie, gdy był przedsiębiorcą, a więc w 2007 r. (około 8 lat przed tą sprawą), co w świetle art. 4914 ust. 2 pkt 3 prawa upadłościowego stanowi samoistną podstawę oddalenia takiego wniosku jako spóźnionego. Ponadto uznał, że nie zachodzą w stosunku do dłużnika względy słuszności czy humanitarne. Te klauzule należy stosować z dużą ostrożnością, zwłaszcza w sytuacji zawinionego wprowadzenia się dłużnika w stan niewypłacalności czy spowodowania zwiększenia tego stanu. Nie można przyjąć, że oddalenie wniosku w tej sprawie uchybia godności wnioskodawcy. Nie wchodzą w grę kwestie słuszności, a więc że niesłuszne jest wymaganie zaspokojenia wierzycieli w przypadku istnienia możliwości uzyskiwania wyższych dochodów przez dłużnika i zaniechanie miarkowania jego odpowiedzialności za zobowiązania. Sądu nie przekonały twierdzenia, że dłużnik nie miał możliwości kontynuowania działalności gospodarczej z uwagi na istnienie wymagalnych zobowiązań. Według sądu stanowi to raczej uzasadnienie dla prowadzenia i intensyfikowania działalności niż jej likwidowania.

Postanowienie Sądu Okręgowego w Szczecinie z 13 kwietnia 2016 r., sygn. akt VIII Gz 249/15.