W najbliższym czasie obowiązywać zacznie kilka istotnych zmian, które głębiej wprowadzą polskie sądy w świat internetu i ułatwią obywatelom, w tym przedsiębiorcom, kontakt z wymiarem sprawiedliwości. Największa rewolucja dokonana zostanie w wydziałach postępowań cywilnych w sądach powszechnych i wydziałach ksiąg wieczystych. Informatyzacja będzie postępować również w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS).
Już od 1 kwietnia część spółek prawa handlowego będzie mogła aktualizować wybrane wpisy w KRS przy wykorzystaniu internetu. W życie wchodzą przepisy, które miały półtoraroczne vacatio legis (wprowadzone uchwaloną 28 listopada 2014 r. ustawą o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw; Dz.U. z 2015 r. poz. 4). Stanowić one będą dalszy ciąg zmian mających ułatwiać życie nowoczesnym przedsiębiorcom. Już za dwa tygodnie drogą elektroniczną będzie można nie tylko zakładać spółki, lecz także dokonać zmiany umowy spółki, a nawet zarejestrować uchwałę o rozwiązaniu takiego podmiotu gospodarczego.
Niestety jest też łyżka dziegciu w beczce miodu – z udogodnienia tego będzie można skorzystać jedynie w przypadku wybranych spółek osobowych: jawnej oraz komandytowej, a także spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. Na dodatek udogodnienie dotyczy tylko tych podmiotów, które wcześniej utworzono za pomocą wzorca umowy.
Także od 1 kwietnia w wydziałach ksiąg wieczystych sądów powszechnych planowana jest kolejna istotna zmiana związana z postępem informatycznym. Już za dwa tygodnie wpisy do ksiąg wieczystych trafiać mają do sądów drogą elektroniczną. W ten sam sposób mają być zakładane księgi. Prawo do elektronicznego przesyłania wpisów zyskać mają notariusze, a także komornicy i naczelnicy urzędów skarbowych. Tę zmianę wprowadzić ma nowelizacja ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw z 15 stycznia 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 218).
Tyle że pisać trzeba to obecnie w trybie warunkowym, bo wiele wskazuje, że akurat ta druga rewolucja może zostać przesunięta o kilka miesięcy. Do Sejmu właśnie wpłynął poselski projekt nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, który przekłada wejście w życie kolejnego etapu reformy postępowania wieczystoksięgowego z 1 kwietnia na 8 września.
Dlaczego posłowie chcieliby, aby zmiany w sądowych wydziałach ksiąg wieczystych zaczęły obowiązywać właśnie od tej daty? Nieprzypadkowo, bo 8 września wchodzi w życie szersza, wspomniana na początku duża e-rewolucja w sądach w zakresie dochodzenia roszczeń na drodze cywilnej, którą wprowadzić ma jeszcze inna nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego - z 10 lipca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1311). Jeśli wszystko zacznie funkcjonować zgodnie z planem, przedsiębiorcy (podobnie jak pozostali obywatele) już za niespełna pół roku będą mogli na przykład egzekwować swoje prawa względem nierzetelnych kontrahentów bez potrzeby wychodzenia z biura firmy. Będą mieli m.in. możliwość prowadzenia postępowań cywilnych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej. Pisma w formie elektronicznej będą mogli wnieść zarówno powód, jak i pozwany, wykorzystując do tego elektroniczne biuro podawcze działające w ramach specjalnego systemu teleinformatycznego. Zmiany obejmą sądy powszechne. Nie od razu wszystkie, bo ustawodawca przewidział na wdrożenie zmian nawet trzy lata.