Numerem 1 piątej edycji naszego rankingu został prezes Prawa i Sprawiedliwości Jarosław Kaczyński, na drugim miejscu uplasował się prezydent Andrzej Duda, podium zamyka Wojciech Łączewski, sędzia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy.

Jadwiga Sztabińska, redaktor naczelna DGP / Dziennik Gazeta Prawna

Prawnicy spod znaku „dobrej zmiany” rządzą. Ale są i inni

Jarosław Kaczyński/ fot. pis.org.pl / Media

Zdziwienie, szok, a może radość? Bardzo ciekawa jestem Państwa reakcji na nasz tegoroczny ranking wpływowych prawników. Czy były związane raczej z emocjami negatywnymi jak oburzenie czy pozytywnymi w rodzaju zadowolenia? W końcu podium z jednej strony jest oczywiste, ale z drugiej może zupełnie zaskakiwać. Bo nazwiska, które się tu znalazły, były i są związane z ogromną debatą, jaka się toczyła w ostatnich miesiącach ubiegłego roku i wciąż trwa ze względu na działania wokół polskiego państwa i prawa.

Dwie pierwsze osoby to prawnicy spod znaku „dobrej zmiany”. Weźmy jedynkę, czyli Jarosława Kaczyńskiego. W ciągu pięciu lat publikowania naszego zestawienia nie zmieniło się jego wykształcenie. Był i jest prawnikiem. Ale pierwszy raz zagościł na liście i to od razu na miejscu pierwszym. W dotychczasowych czterech edycjach rankingu nie mógł się w nim znaleźć, bo choć w tym czasie liderował Prawu i Sprawiedliwości, nie miał rzeczywistego wpływu na to, co się w krajowych instytucjach i regulacjach działo. To się zmieniło w 2015 r. i to mimo że faktycznie nie zaczął pełnić żadnych publicznych funkcji. Nikt jednak nie ma wątpliwości, że to on teraz rozdaje karty na polskiej scenie polityczno-państwowo-prawnej, a nasza rankingowa dwójka jest na jego usługach. Chciałabym napisać, że prezydent Andrzej Duda otrzymał tak wysoką pozycję ze względu na swoje fantastyczne osiągnięcia i „dobrą zmianę”, ale niestety nie mogę. Po prostu odsyłam Państwa do uzasadnienia redakcyjnej decyzji dotyczącej głowy państwa.Wojciech Łączewski, który zajął trzecie miejsce w zestawieniu, nie spodoba się prawnikom (i nieprawnikom również) związanym z „dobrą zmianą”. To w końcu on stoi za wyrokiem na Mariusza Kamińskiego, który tak mocno zamieszał w polityczno-prawnym tyglu. Na koniec, gwoli przypomnienia: piąty ranking wpływowych prawników był układany tak jak poprzednie, czyli według oceny dokonań osób z dyplomem wydziału prawa w 2015 r. I jak Państwo – mam nadzieję – pamiętają, są to oceny subiektywne, bo wystawienie not i przypisanie miejsc na liście należy wyłącznie do redakcji, niekierującej się w tym względzie wskaźnikami policzalnymi. To dlatego ranking co roku wywołuje kontrowersje. Nie inaczej będzie teraz. Zwłaszcza że to prawdziwa mieszanka prawników „dobrej zmiany” i spoza niej.

Andrzej Duda / ShutterStock

1. Jarosław Kaczyński, prezes Prawa i Sprawiedliwości, pierwszy raz w rankingu.

Niekwestionowany przywódca rewolucji spod znaku „dobrej zmiany”. Demiurg, którego wola ma niezwykłą moc stawania się obowiązującą normą. Ojciec duchowy nowej, alternatywnej teorii prawa, przewartościowującej wiele niekwestionowanych dotąd dogmatów, takich jak zasada podziału władz i pierwszeństwo ustawy przed uchwałą.
Choć formalnie nie ponosi odpowiedzialności politycznej za realizację żadnego punktu programu Prawa i Sprawiedliwości, to za pośrednictwem swoich lojalnych namiestników wprawia w ruch tryby legislacyjnej maszynerii i wyznacza tempo jej pracy. Sam zaś zakulisowo pilnuje, aby każde posunięcie prezydenta, parlamentu i premiera było dostrojone do jego wizji naprawy RP. Bo nikt nie ma wątpliwości, że to z ul. Nowogrodzkiej idą wytyczne dotyczące kształtu rządowych i poselskich projektów ustaw, a nawet kolejności ich procedowania i terminów głosowań.

Przeczytaj pozostałą część uzasadnienia >>>>

Wojciech Łączewski/ fot. Wojtek Górski / DGP

2. Andrzej Duda prezydent RP, pierwszy raz w rankingu

Obiecywał w kampanii wyborczej, że będzie prezydentem aktywnym, często korzystającym z inicjatywy ustawodawczej. Po pierwszym półroczu urzędowania nikt jednak nie kojarzy go z rzutkim legislatorem. Ale też dużym uproszczeniem byłoby twierdzenie, że Duda posłusznie wziął na siebie obowiązki notariusza, który bez mrugnięcia okiem przyklepuje wszystko, co służy wypełnieniu woli Jarosława Kaczyńskiego. Jego postawa wniosła bowiem całkiem nową, choć niebezpieczną jakość do polskiej praktyki ustrojowej. Wychodząc poza rolę, jaką wyznacza mu ustawa zasadnicza, Duda ustanowił niebezpieczne precedensy i zwyczaje w relacjach głowy państwa z władzą sądowniczą. W tym sensie to właśnie on jest głównym sprawcą najpoważniejszego kryzysu konstytucyjnego w historii III RP.

Zaczęło się od ułaskawienia byłego szefa CBA Mariusza Kamińskiego, zanim ten został prawomocnie skazany.

Przeczytaj pozostałą część uzasadnienia>>>

3. Wojciech Łączewski, sędzia Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy, pierwszy raz w rankingu.

Skomplikował plany samemu Jarosławowi Kaczyńskiemu. Sprowokował prezydenta Andrzej Dudę do balansowania na granicy prawa. Nieomal wyeliminował Mariusza Kamińskiego z życia publicznego. Ten sędzia, jak nikt inny w tym roku, utarł nosa politykom. A całemu społeczeństwu uzmysłowił, jak wielka władza spoczywa w rękach każdego z 10 tysięcy prawników noszących togę z fioletowym żabotem.

Wyrok trzech lat pozbawienia wolności dla funkcjonariusza publicznego wywołał szok. Łączewskiemu zarzucano, że wydał go na zamówienie ówczesnej partii rządzącej i że kara była tak drakońska, bo Mariusz Kamiński związany jest z PiS. Sam sędzia przyznawał, że kara do łagodnych nie należy. Dodawał jednak, że niższa lub mniej dolegliwa sankcja wywołałaby wrażenie, iż pewne osoby ze względu na pełnione przez nie funkcje mogą działać poza prawem – a to byłoby bardzo niebezpieczne.

Przeczytaj pozostałą część uzasadnienia>>>

4. Stanisław Piotrowicz, poseł, przewodniczący sejmowej komisji sprawiedliwości i praw człowieka, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

5. Andrzej Rzepliński, prezes Trybunału Konstytucyjnego, awans z pozycji 36.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

6. Michał Jankowski, sędzia Sądu Rejonowego w Koninie, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

7. Andrzej Seremet,prokurator generalny, awans z pozycji 15.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

8. Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

9. Michał Królikowski, adwokat, w latach 2011–2014 podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, awans z pozycji 50.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

10. Adam Bodnar, rzecznik praw obywatelskich, awans z pozycji 31.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

11. Andrzej Jakubiak, przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego, spadek z pozycji 1.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

12. Krzysztof Kwiatkowski, prezes Najwyższej Izby Kontroli, spadek z pozycji 6.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

13. Paweł Szefernaker, sekretarz stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

14. Irena Lipowicz w latach 2010–2015 rzecznik praw obywatelskich, spadek z pozycji 10.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

15. Paweł Szałamacha, minister finansów, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

16. Jerzy Kozdroń, w latach 2013–2015 sekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

17. Andrzej Kidyba, kierownik Katedry Prawa Gospodarczego i Handlowego na WPiA UMCS, awans z pozycji 27.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

18. Jacek Męcina, w latach 2012–2015 sekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej, spadek z pozycji 3.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

19. Konrad Szymański, sekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

20. Anna Streżyńska, minister cyfryzacji, w zeszłym roku niesklasyfikowana

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

21. Ewa Łętowska, sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

oraz Andrzej Zoll, w latach 1993–1997 prezes Trybunału Konstytucyjnego, w zeszłym roku niesklasyfikowany

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

22. Małgorzata Gersdorf, I prezes Sądu Najwyższego, spadek z pozycji 5.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

oraz Roman Hauser, były przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa, spadek z pozycji 4.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

23. Jacek Skała, przewodniczący Związku Zawodowego Prokuratorów i Pracowników Prokuratury, awans z pozycji 29.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

24. Marek Zubik, sędzia Trybunału Konstytucyjnego, spadek z pozycji 16.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

25. Szymon Osowski, prezes Sieci Obywatelskiej – Watchdog Polska, spadek z pozycji 14.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

26. Piotr Waglowski, autor serwisu VaGla.pl Prawo i Internet, awans z pozycji 39.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

27. Iwona Hickiewicz, główny inspektor pracy, awans z pozycji 35.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

28. Marcin Zieleniecki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, awans z pozycji 30.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

29. Marcin Warchoł, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

30. Borys Budka, poseł PO, w 2015 r. minister sprawiedliwości, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

31. Maciej Strączyński, prezes Stowarzyszenia Sędziów Polskich „Iustitia”, spadek z pozycji 20.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

32. Tomasz Siemiątkowski, adwokat, były członek Komisji Kodyfi kacyjnej Prawa Cywilnego, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

33. Marek Safjan, sędzia TSUE, awans z pozycji 37.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

34. Katarzyna Szymielewicz, prezes Fundacji Panoptykon, spadek z pozycji 24.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

35. Edyta Bielak-Jomaa, generalny inspektor ochrony danych osobowych, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

36. Wojciech Rafał Wiewiórowski, zastępca europejskiego inspektora ochrony danych, spadek z pozycji 7.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

37. Marek Chmaj, radca prawny, konstytucjonalista z Uniwersytetu SWPS, spadek z pozycji 22.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

38. Włodzimierz Chróścik, dziekan rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w Warszawie, spadek z pozycji 26.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

39. Witold Modzelewski, prezes Instytutu Studiów Podatkowych, członek Narodowej Rady Rozwoju, w zeszłym roku niesklasyfikowany

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

40. Dariusz Sałajewski, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych, awans z pozycji 41.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

41. Andrzej Zwara, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, spadek z pozycji 12.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

42. Rafał Fronczek, prezes Krajowej Rady Komorniczej, pozycja bez zmian

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

43. Mariusz Białecki, prezes Krajowej Rady Notarialnej, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

44. Dariusz Zawistowski, przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

45. Wojciech Hermeliński, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej, sędzia TK w stanie spoczynku, spadek z pozycji 44.

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

46. Małgorzata Sadurska, szefowa Kancelarii Prezydenta RP, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

47. Łukasz Piebiak, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

48. Janusz Wojciechowski, poseł do Parlamentu Europejskiego, pierwszy raz w rankingu

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

49. Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezydent Warszawy, pozycja bez zmian

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

50. Piotr Kruszyński, adwokat, przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego, w zeszłym roku niesklasyfikowany

Przeczytaj uzasadnienie>>>>

Zobacz poprzednie edycje rankingu z lat 2012, 2013, 2014 i 2015.