Rodzina stanowi podstawową komórkę społeczną. Nie zawsze jednak małżeństwo – będące jej podstawą – może trwać. Bardzo często do rozpadu małżeństwa doprowadzają działania podjęte przez samych małżonków, czasem przez jednego z nich, czasem przez oboje. W dzisiejszym poradniku odpowiemy na pytanie, czy małżonek wyłącznie winny rozpadu małżeństwa może powoływać na wieloletni okres rozkładu pożycia małżeńskiego jako uzasadnienie udzielenia rozwodu.
Uwaga! Chcesz poprawnie złożyć pozew o rozwód z orzeczeniem o winie? Pobierz formularz Pozew o rozwód z winy powoda

Co do zasady rozwód jest uzasadniony wtedy, gdy małżeństwo jest martwe i nie spełnia swych społecznych funkcji, bowiem nastąpił zupełny rozkład pożycia i ma on cechy trwałości. Z zupełnym rozkładem pożycia małżeńskiego mamy do czynienia wówczas, gdy ustały łączące małżonków więzi, tj. więź fizyczna, psychiczna i gospodarcza. Z kolei rozkład pożycia ma charakter trwały, jeżeli w świetle ustalonych okoliczności sprawy brak jest przesłanek sugerujących, że małżonkowie do wspólnego pożycia powrócą (np. małżonków cechuje wrogie nastawienie do siebie i nic nie wskazuje na to, by mieli na nowo podjąć wspólne pożycie). Rozwód nie będzie jednak dopuszczalny gdy:

Pobierz formularz Pozew o rozwód z winy powoda

• wskutek niego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków;
• z innych względów orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego ( np. w sytuacji, gdy drugi małżonek jest ciężko chory i wymaga opieki);
• żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia (chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo że odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego).

Czy wieloletni okres rozkładu pożycia małżonków może sam przez się stanowić wystarczającą przesłankę do orzeczenia rozwodu, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego a małżonek niewinny nie wyraża zgody na rozwód?

Należy podkreślić, że wieloletni okres rozkładu pożycia małżonków nie może sam przez się stanowić wystarczającej przesłanki do orzeczenia rozwodu, jeżeli żąda go małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia małżeńskiego a małżonek niewinny nie wyraża zgody na rozwód. W sytuacji gdy rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny za rozpad małżeństwa, rozwód jest dopuszczalny, gdy drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód albo gdy odmowa jego zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczna z zasadami współżycia społecznego. Żądanie rozwodu przez małżonka wyłącznie winnego należy oceniać ujemnie z punktu widzenia przyjętych norm moralnych, jednak przy wyrażeniu zgody na rozwód przez małżonka niewinnego nie można tego żądania traktować jako wymierzonego przeciwko niewinnemu, gdyż taka zgoda oznacza, że w danych okolicznościach małżonkowie są jednomyślni co do potrzeby rozwiązania ich związku. Z kolei z przypadkiem uznania odmowy zgody na rozwód jako sprzecznej z zasadami współżycia społecznego mamy do czynienia wtedy, gdy motywem odmowy zgody jest chęć zemsty na małżonku winnym, jego szykany czy chęć uzyskania osobistych korzyści.

Podstawa prawna:
Art. 56 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 583)

Orzecznictwo:
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 21 kwietnia 1994 r., I ACr 68/94.
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 31 marca 1994 r., I ACr 52/94.
Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 września 1975 r., III CR 226/75.