Sąsiad, z racji naszej śniadej cery, regularnie wyzywa nas od brudnych Cyganów. Nie reaguje na zwracaną mu uwagę. Czy ja i moja rodzina możemy mu się przeciwstawić, strasząc go np. jakimś paragrafem? Proszę o informację, w jaki sposób mamy prawo się bronić – pisze pani Wiktoria.
Granica naszej wolności kończyć się tam, gdzie zaczyna się wolność i godność drugiego człowieka, a zachowania rasistowskie przekraczają tę granicę. Dlatego osoba, która czuje się dyskryminowana, ma prawo do reagowania. W przypadku naruszenia zakazu dyskryminacji jest wiele środków służących ochronie praw człowieka. Można wystąpić do rzecznika praw obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie wolności lub naruszonych praw albo skorzystać z zapisów kodeksu karnego.
Ofiara dyskryminacji, a nawet jej świadek mogą złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa na policję lub do prokuratury. Można to zrobić ustnie lub pisemnie. Jeśli zdecydujemy się na formę pisemną, musimy opisać całe zdarzenie i wysłać je do prokuratury. Ustne zawiadomienie składamy w komisariacie policji, przedstawiając wszystkie szczegóły zdarzenia.
Zarówno policja, jak i prokurator takie zawiadomienie muszą przyjąć, mają też obowiązek sprawę zbadać i sprawdzić. Następnym krokiem jest wydanie lub zatwierdzenie postanowienia o wszczęciu bądź odmowie wszczęcia śledztwa. Jeśli prokuratura lub policja odmówią wszczęcia śledztwa, pokrzywdzony ma prawo złożyć zażalenie.
Zgodnie z art 257 k.k., kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do trzech lat.
Swoich roszczeń można także dochodzić w postępowaniu cywilnym. Artykuły 23–24 kodeksu cywilnego chroniące dobra osobiste nakazują zaniechania krzywdzącego działania oraz pozwalają na żądanie zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.
Podstawa prawna
Art. 119, art. 256–257 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 8, poz. 553 ze zm.). Art. 23–24, art. 415 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 121).