Senatorowie chcą przyznać prawo do specjalnych odszkodowań dzieciom urodzonym w więzieniu lub innym miejscu odosobnienia, których matki w latach 1944–1956 w okresie ciąży były prześladowane z powodów politycznych.
Senat przyjął projekt ustawy w tej sprawie oraz podjął uchwałę o wniesieniu go do Sejmu. Po wejściu w życie nowych rozwiązań dziecku matki, która była pozbawiona wolności i w stosunku do której stwierdzono nieważność orzeczenia o uwięzieniu, będzie przysługiwać od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę i zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Takie same uprawnienia będą mieć potomkowie represjonowanych kobiet walczących o demokrację, którzy urodzili się w więzieniu lub w innym miejscu odosobnienia. W związku z tym odpowiednio znowelizowana zostanie ustawa z 23 lutego 1991 r. o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 1851).
Stwierdzenie nieważności orzeczenia o pozbawieniu wolności będzie mogło nastąpić na wniosek dziecka, a w razie jego śmierci także na podstawie wystąpienia jego małżonka, dzieci bądź rodziców. Senat uznał, że roszczenia o odszkodowanie i zadośćuczynienie dla tej grupy osób nie podlegają przedawnieniu. Przy czym jeśli nieważność orzeczenia stwierdzono przed dniem wejścia w życie proponowanej ustawy, żądanie odszkodowania lub zadośćuczynienia będzie można zgłosić w terminie trzech lat od tej daty.
Z danych Instytutu Pamięci Narodowej wynika, że kilka takich osób bezskutecznie próbowało ubiegać się o wsparcie finansowe. Obecnie jednak nie jest to możliwe, bowiem ustawa o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych nie przewiduje takiej możliwości.
Zgodnie z projektem ustawa będzie mogła wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Etap legislacyjny
Senacki projekt ustawy skierowany do Sejmu