Dopiero co nowelizacja prawa farmaceutycznego została uchwalona przez Sejm (druk sejmowy nr 2997), a już się okazuje, że może nie wejść w życie. Wszystko przez inne kraje UE, którym nie podobają się nasze przepisy.
Sceptyczni Anglicy
Jako że ustawa ingeruje w handel zagraniczny i swobodę przedsiębiorczości, musi zostać poddana procedurze notyfikacji. Wczoraj informowaliśmy, że posłowie są przekonani o tym, iż projekt bez problemu przejdzie przez ten proces. Eksperci w to jednak wątpili. Już teraz widać, że ci drudzy byli bardziej przewidujący. Okazuje się bowiem, że będzie niezmiernie ciężko przekonać inne państwa do zaakceptowania naszych regulacji. A czasu na negocjacje i uzgadnianie projektu już nie będzie. Politycy, aby zdążyć przed końcem kadencji parlamentu, postanowili bowiem przedstawić Komisji Europejskiej gotową ustawę, która w najbliższych dniach trafi do Senatu. Gdyby inne państwa wymogły na Polsce zmiany, cały akt – jak przyznają sami posłowie – wylądowałby w koszu, bowiem korekt nie udałoby się wprowadzić przed wyborami parlamentarnymi. Jak dowiedział się DGP, już w kilka dni po przekazaniu dokumentu innych krajom liczne krytyczne uwagi zgłosiła Wielka Brytania.
Przypomnijmy: głównymi celami ustawy są ograniczenie bezprawnego wywozu drogich produktów leczniczych oraz lepsza kontrola nad legalnym eksportem. Jest to kluczowe wyzwanie stojące przed instytucjami kreującymi państwową politykę lekową. Medykamenty w Polsce należą bowiem do najtańszych w Europie, co obróciło się przeciwko nam.
Porażka klienta
Cele ustawy mają zostać osiągnięte dzięki dokładniejszej procedurze kontroli przedsiębiorców zajmujących się hurtowym obrotem leków oraz poszerzeniu obowiązków informacyjnych nałożonych na firmy. Chodzi przede wszystkim o to, że hurtownia farmaceutyczna, która będzie chciała sprzedać lek za granicę, wpierw będzie musiała powiadomić o swoim zamiarze głównego inspektora farmaceutycznego. Ten będzie mógł się sprzeciwić planom wywozu, a tym samym je zablokować. Zostanie także przygotowana lista leków deficytowych, których co do zasady nie będzie można pozbywać się z Polski. Ponadto uzgodnienia handlowe między przedsiębiorcami funkcjonującymi na rynku (np. sprzedaż leku przez hurtownię farmaceutyczną aptece) będą musiały się odbywać na piśmie lub drogą e-mailową, a nie telefonicznie. Wszystko po to, aby jak najłatwiej dociec, który podmiot zawinił, jeśli lek zniknie z kraju.
Polskie firmy są nowelizacją oburzone. Tłumaczą, że nakłada ona ogrom obowiązków na uczciwy biznes, podczas gdy nie będzie w stanie odpowiednio przeciwdziałać temu nielegalnemu. Obecnie bowiem żadne przepisy nie wskazują, jak należy definiować niedobory leku w skali kraju. W związku z tym biznes obawia się zbyt restrykcyjnych decyzji głównego inspektora farmaceutycznego, a co za tym idzie – nadmiernego ograniczenia eksportu legalnego.
Przedsiębiorcy ostrzegali też, że nie ma żadnych szans na to, aby inne kraje uznały nasze przepisy za akceptowalne, bowiem ograniczenie przez Polskę eksportu pociąga za sobą równocześnie problemy niektórych państw z importem potrzebnych im leków. A – jak wyjaśniają praktycy – żadne państwo nie zgodzi się na to, aby inne przyjęło przepisy, które ograniczają eksport, a zarazem nie zamykają granic przed importem. Innymi słowy, aby coś brać od innych, trzeba też dawać.
– Choć w przedwyborczym okresie ten projekt przedstawiany jest jako wielki sukces, to z perspektywy interesów pacjenta okaże się spektakularną porażką – mówi wprost Maciej Bieńkiewicz ze Stowarzyszenia Eksporterów Równoległych.
– Jedyną grupą, która realnie może na nim skorzystać, są globalne koncerny farmaceutyczne – dodaje.
Jednak w obliczu zastrzeżeń zgłoszonych przez Wielką Brytanię szanse na wejście przepisów w życie są niewielkie. A waga projektu jest kolosalna, gdy spojrzy się na jego uzasadnienie przesłane do Komisji Europejskiej.
„Brak regulacji takiej jak zaproponowana w projekcie ustawy uniemożliwia zapewnienie faktycznego do nich dostępu (...) bezpośrednio zagraża zdrowiu oraz życiu pacjentów” – czytamy w piśmie przekazanym KE przez Ministerstwo Gospodarki.
Jak więc widać, pismo utrzymane jest w bardzo kategorycznym, wręcz sensacyjnym tonie.
– Jeżeli sprawa jest rzeczywiście aż tak pilna, to dlaczego czekano z projektem prawie półtora roku? – pyta dr Tomasz Dzitko, członek zarządu Europejskiego Stowarzyszenia Firm Euro-Farmaceutycznych.
2 mld zł tyle wynosi szacunkowo wartość nielegalnie wywiezionych z Polski leków
Etap legislacyjny
Ustawa trafi do Senatu